Διδασκαλία για την Σχετική και την Τελική Αλήθεια

Διδασκαλία για την Σχετική και την Τελική Αλήθεια
 ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་བསྟན་པ།
Teaching the Relative and Ultimate Truths

Saṃvṛtiparamārthasatyanirdeśa

འཕགས་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ།

’phags pa kun rdzob dang don dam pa’i bden pa bstan pa zhes bya ba theg pa chen po’i mdo


The Noble Great Vehicle Sūtra, Teaching the Relative and Ultimate Truths
Āryasaṃvṛtiparamārthasatyanirdeśanāmamahāyānasūtra

Toh 179, Degé Kangyur, vol. 60 (mdo sde, ma), folios 244b–266b
Translated by the Dharmachakra Translation Committee 
version 1.0 
Published by 84000 (2014) www.84000.co
 This work is provided under the protection of a Creative Commons CC BY-NC-ND (Attribution - Non-commercial - No-derivatives) 3.0 copyright. It may be copied or printed for fair use, but only with full attribution, and not for commercial advantage or personal compensation. For full details, see the Creative Commons license.



 Περιεχόμενα 

Σύνοψη
Ευχαριστίες
Εισαγωγή
Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Διδασκαλία για την Σχετική και την Τελική Αλήθεια
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία



Σύνοψη

Στη Διδασκαλία για την Σχετική και την Τελική Αλήθεια, ο Βούδας Σακυαμούνι καλεί τον Μποντισάτβα Μαντζούσρι από ένα μακρινό βουδικό πεδίο, για να διδάξει μ’ έναν τέτοιο τρόπο ώστε να γκρεμίσει κάθε εμπειρία δυαδικότητας. Καθώς ο Μαντζούσρι ξεκινά να διδάσκει, το βασικό μήνυμα της Σούτρας ξεδιπλώνεται ως εξήγηση των δύο αληθειών. Το γενικό θέμα της ομιλίας του Μαντζούσρι επικεντρώνεται πάνω στις ιδιαίτερες συνθήκες του βουδικού πεδίου του Ρατνακέτου, το μήνυμα όμως είναι το ίδιο εφαρμόσιμο και στις εμπειρίες του δικού μας κόσμου.


Ευχαριστίες

Translated by the Dharmachakra Translation Committee under the guidance of Chökyi Nyima Rinpoche. Miguel Sawaya and Andreas Doctor produced the translation and wrote the introduction. Catherine Dalton compared the draft translation with the original Tibetan and edited the text. The translators are grateful to Khenpo Trokpa Tulku, Lama Karma Oser, and Lama Tenzin Sangpo from Ka-Nying Shedrub Ling Monastery for their assistance in resolving several difficult passages.



Εισαγωγή 

Η Σούτρα Διδασκαλία για την Σχετική και την Τελική Αλήθεια είναι ένα σημαντικό κείμενο των διδασκαλιών  του Μεγάλου Οχήματος, που ασχολείται με ένα από τα κύρια θέματα της βουδιστικής φιλοσοφίας,  τις δύο αλήθειες. Αυτά τα αξιώματα είναι 1) η σχετική αλήθεια (η κατανόηση του κόσμου όπως μας εμφανίζεται) και 2) η τελική αλήθεια (η κατανόηση του κόσμου όπως είναι). Επειδή αυτή η διαίρεση της πραγματικότητας είναι ένα από τα κύρια θέματα που αποτελούν τη βάση ολόκληρης της βουδιστικής σκέψης, το μήνυμα αυτής της Σούτρα είναι πολύ σημαντικό για όλες τις βουδιστικές παραδόσεις και ιδιαίτερα για το Μεγάλο Όχημα.

Κάποιοι αναγνώστες μπορεί να εκπλαγούν στο ότι το μεγαλύτερο μέρος της διδασκαλίας αυτής της Σούτρας διδάσκεται από τον Μαντζούσρι τον μαθητή του Βούδα και όχι από τον ίδιο το Βούδα. Όμως, όπως θα έχουν διαπιστώσει οι αναγνώστες των Σούτρα του Μεγάλου Οχήματος, ο Βούδας ενθαρρύνει συχνά τους μαθητές του να διδάξουν και προσυπογράφει τις ομιλίες τους ως ‘λέξεις του Βούδα’ (buddhavacana). Έτσι, μέσα από τη φωτισμένη δραστηριότητα του ίδιου του Βούδα, η διδασκαλία του Μαντζούσρι μετατρέπεται σε αυθεντικό κείμενο. Πριν όμως να μπορέσει να μεταφέρει ο Μαντζούσρι την εύγλωττη διδασκαλία του, πρέπει πρώτα να έρθει σ’ αυτόν τον κόσμο καθώς διαφαίνεται πως προσωρινά βρίσκεται σε ένα μακρινό βουδικό πεδίο, που λέγεται Στολισμένος Κόσμος (Jewel World).

Η Σούτρα, που διδάσκεται στη Κορφή του Όρους του Γύπα– που είναι ένας λόφος έξω από την αρχαία πόλη Ρατζαγκρά, πρωτεύουσα του αρχαίου κράτους Μάγκαντα–  ξεκινά με την ερώτηση που κάνει ο Μποντισάτβα ‘Κύριος της Ειρήνης και της Γαλήνης’ στον Βούδα, ως προς το που βρίσκεται ο Μποντισάτβα Μαντζούσρι.  Ο Βούδας ανακοινώνει πως ο Μαντζούσρι πήγε σ’ ένα βουδικό πεδίο που βρίσκεται πολλές χιλιάδες κοσμικά συστήματα μακριά. Ο Βούδας εξηγεί πως ο Μαντζούσρι βρίσκεται στη σύναξη ενός άλλου Βούδα, του Ρατνακέτου. Ο ‘Κύριος της Ειρήνης και της Γαλήνης’ ζήτησε ευγενικά από τον Βούδα να στείλει ένα σινιάλο στον Μαντζούσρι για έρθει στον κόσμο αυτό, αφού ο Μαντζούσρι είναι ο μόνος Μποντισάτβα που μπορεί, διδάσκοντας, να διαλύσει κάθε εμπειρία δυαδικότητας ή όπως αναφέρεται στο κείμενο, εμπειρίες που εμπεριέχουν ‘σημεία αναφοράς’.

Έτσι ο Βούδας έστειλε αμέσως φως από τη μαγική τρίχα ανάμεσα στα φρύδια του. Το φως ενέπνευσε τον Μαντζούσρι να επιστρέψει στο κόσμο αυτό, ταξιδεύοντας μαζί με μια τεράστια σύναξη Μποντισάτβα, από το βουδικό πεδίο του Ρατνακέτου. Όταν έφτασαν συνοδευόμενοι από πομπή και εορτασμούς, πρόσφεραν το κατάλληλο προσκύνημα στον Βούδα Σακυαμούνι. Αφού τακτοποιήθηκαν στον κόσμο αυτό, ζητήθηκε από τον Μαντζούσρι να δώσει στη συνάθροιση μια διδασκαλία παρόμοια με τις οδηγίες που δίνει ο Βούδας Ρατνακέτου στο μακρινό του πεδίο.

Ο Μαντζούσρι ξεκίνησε να διδάσκει αναπτύσσοντας  το βασικό μήνυμα της Σούτρα που είναι μια εξήγηση των δύο αληθειών.  Το γενικό θέμα της ομιλίας του Μαντζούσρι επικεντρώνεται στις ιδιαίτερες συνθήκες του βουδικού πεδίου του Ρατνακέτου, το μήνυμα όμως είναι το ίδιο εφαρμόσιμο και στις εμπειρίες των όντων του δικού μας κόσμου.

Ο Μαντζούσρι διδάσκει πως υπάρχουν δυο αλήθειες. Η σχετική αλήθεια όπου ξεδιπλώνονται όλα τα είδη εμπειριών– καλές και κακές, ενάρετες και μη ενάρετες, ευχάριστες και επώδυνες, φωτισμένες και συγχυσμένες. Αυτή η αλήθεια εμπεριέχει επίσης κάθε πνευματική εξάσκηση που φέρνει ένα κοινό ον στη κατάσταση της ίδιας της φώτισης. Και υπάρχει η απόλυτη αλήθεια, όπου πραγματώνει κανείς πως όλα τα φαινόμενα που βιώνει στο σχετικό επίπεδο είναι στην ίδια τους τη πρωταρχική φύση και όπως λέει ο Μαντζούσρι, ‘αγέννητα, ανεκδήλωτα και χωρίς ουσία.’ Αυτήν την αλήθεια βιώνουν τα φωτισμένα όντα. Όμως, αν και τα φωτισμένα όντα αντιλαμβάνονται την αγέννητη, ανεκδήλωτη και χωρίς ουσία φύση όλων των φαινομένων, συμμετέχουν δραστήρια στη σχετική πλευρά των πραγμάτων.  Τα φωτισμένα όντα δηλαδή, πραγματοποιούν τις εκπαιδεύσεις στο δρόμο, οδηγούν τα πλανεμένα όντα προς τη φωτισμένη κατάσταση και προσφέρουν πολλές υπηρεσίες γενικά στα όντα. Εντούτοις, όπως επανειλημμένα διδάσκει ο Μαντζούσρι στη Σούτρα, εκπαιδεύουν χωρίς να εκπαιδεύουν, οδηγούν χωρίς να οδηγούν και υπηρετούν χωρίς να υπηρετούν. Μέσα από τέτοιες παράδοξες εκφράσεις ο Μαντζούσρι περιγράφει τις εμπειρίες εκείνων που έχουν άμεση κατανόηση και των δύο αληθειών.

Η διδασκαλία αναπτύσσεται φυσικά/organically  καθώς ο Μαντζούσρι απαντά σε διάφορες ερωτήσεις που του κάνουν αρκετοί Μποντισάτβα από τη συνοδεία του Βούδα Σακυαμούνι. Αν και το επαναλαμβανόμενο θέμα της διδασκαλίας παραμένει η φύση των δύο αληθειών, ο Μαντζούσρι καλύπτει μια ποικιλία θεμάτων ειδικά πάνω στις ερωτήσεις που τίθενται. Έτσι περιγράφει τις ιδιότητες των Ακροατών και των Μποντισάτβα στον κύκλο του Βούδα Ρατνακέτου και τις ηθικές εκπαιδεύσεις (vinaya) που τηρούν.

Έχει ενδιαφέρον ότι ο Μαντζούσρι διδάσκει, πως τις ίδιες τις πράξεις που οι Ακροατές της συνάθροισης αποφεύγουν, αυτές υιοθετούν οι Μποντισάτβα ως κύρια τους εκπαίδευση με μια διαφοροποίηση. Για παράδειγμα, οι Ακροατές θέλουν να αποφεύγουν με κάθε κόστος τη φιλαργυρία, ενώ οι Μποντισάτβα εμπλέκονται ακριβώς στη ‘φιλαργυρία’ με την κατανόηση όμως πως αυτό που αρνιούνται να απορρίψουν είναι το όφελος των όντων, παρά ο κοσμικός πλούτος.

Προς το τελευταίο ήμισυ της Σούτρας, η διδασκαλία παίρνει ένα πιο προσωπικό χαρακτήρα μιας και οι Μποντισάτβα συζητούν με τον Μαντζούσρι σχετικά με τις δικές τους επιτεύξεις και ασκήσεις. Έτσι βλέπουμε τον Μαντζούσρι να περιγράφει - αν και με αινιγματικό τρόπο - τις ενοράσεις του και τις πνευματικές του ικανότητες. Για παράδειγμα, όταν ο Μποντισάτβα Κύριος της Ειρήνης και της Γαλήνης τον ρωτά, αν αντιλαμβάνεται άμεσα την μη προβάλλουσα φύση των φαινομένων του τελικού επιπέδου, ο Μαντζούσρι απαντά, «Εξαίσιε γιε, η μη προβολή δεν αντιλαμβάνεται τη μη προβολή. Γιατί; Επειδή, εξαίσιε γιε, όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα, ανεκδήλωτα και χωρίς ουσία».

Στο τέλος της διδασκαλίας του Μαντζούσρι, ο Βούδας επαινεί και εγκρίνει αυτά που δίδαξε. Εδώ, ζητείται από τον Βούδα να αναπτύξει κάποια από τα θέματα που έθιξε ο Μαντζούσρι. Σε όλη τη Σούτρα γενικά, γίνεται ξεκάθαρο πως οι διδασκαλίες και οι εκπαιδεύσεις των Μποντισάτβα θεωρούνται προτιμότερες, ανώτερες και έχουν μεγαλύτερο πεδίο εφαρμογής απ ότι των Ακροατών. Αυτό εγκρίνεται και από τον Βούδα, που χρησιμοποιεί διάφορες αναλογίες που φανερώνουν την ανωτερότητα του οχήματος των Μποντισάτβα. Για παράδειγμα, η διανοητική σοφία των Ακροατών συγκρίνεται με μια μοναδική σταγόνα νερού, ενώ η μη διανοητική σοφία των Μποντισάτβα διδάσκεται πως είναι απείρως ανώτερη, σαν του μεγάλου ωκεανού. Φυσικά, η ανωτερότητα του Μεγάλου Οχήματος εκθειάζεται σε όλες τις Σούτρες του Μεγάλου Οχήματος, αλλά εδώ φαίνεται δίνεται ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό το θέμα. Στον αναγνώστη δεν μένει καμιά αμφιβολία ως προς την αφοσίωση και την πίστη των πρωταγωνιστών αυτής της Σούτρας.

Προς το τέλος της Σούτρας, σε μια τελική επίδειξη των ανώτερων πνευματικών ικανοτήτων του, ο Μαντζούσρι μπαίνει σε μια απορρόφηση, που του δίνει τη δυνατότητα να αλλάζει την αντίληψη των παρευρισκομένων, κι έτσι όλοι αντιλαμβάνονται τον κόσμο αυτό, σαν το βουδικό πεδίο του Ρατνακέτου. Με την ενθάρρυνση του Βούδα, ο Μαντζούσρι αποκαλύπτει σε όλους την μαγική αυτή ψευδαίσθηση, προτού αποχωρήσει για το βουδικό πεδίο απ’ όπου ήρθε εξαρχής.

Τέλος, βλέπουμε τα συνήθη ερωτήματα του Ανάντα προς το Βούδα, ως προς τον τίτλο της Σούτρα, τα οφέλη ως προς τους πιθανούς πιστούς και το σωστό τρόπο διάδοσης.
Η μετάφραση έγινε με βάση το Degé block print, με αναφορά άλλες αναθεωρήσεις της Σούτρας όπως ταξινομούνται στην CTRC Comparative Edition of the Kangyur. Δυστυχώς δεν φαίνεται να έχει διασωθεί[i] κάποιο χειρόγραφο στα Σανσκριτικά.




Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ 

Η Σούτρα του Μεγάλου Οχήματος 

Διδασκαλία για την Σχετική και την Τελική Αλήθεια 


[Β.1] Σεβασμός σε όλους τους Βούδες και Μποντισάτβα!

Έτσι άκουσα. Κάποτε ο Ευλογημένος βρισκόταν στο Ρατζαγκρά, στο Όρος Κορφή του Γύπα, μαζί με μια μεγάλη σάνγκα 8.000 μοναχών, 72.000 Μποντισάτβα καθώς και έξοχων γιών από τα πεδία της επιθυμίας και τα πεδία με μορφή. Εκεί ο Ευλογημένος, δίδαξε το Ντάρμα, τιμώμενος από την συγκέντρωση μιας ακολουθίας πολλών εκατοντάδων χιλιάδων όντων.

Παρών σ’ αυτή τη σύναξη βρισκόταν ο έξοχος γιος, Κύριος της Ειρήνης και της Γαλήνης. Αφού υποκλίθηκε στα πόδια του Ευλογημένου, γονάτισε με τα χέρια ενωμένα προς τη κατεύθυνση του Ευλογημένου και τον ρώτησε, «Ευλογημένε, που βρίσκεται [F. 245a]ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα τώρα; Εγώ ο ίδιος καθώς και όλοι εδώ Ευλογημένε, θα θέλαμε, αυτό το ανυπέρβλητο ον να μας διδάξει το Ντάρμα.»

Ο Ευλογημένος απάντησε, «Εξαίσιε γιε, αν κανείς ταξιδέψει ανατολικά αυτού του βουδικού πεδίου και περάσει 18.000 βουδικά πεδία, υπάρχει ένα βουδικό πεδίο με το όνομα Στολισμένος Κόσμος. Εκεί ζει τώρα και διδάσκει ο Τατάγκατα, ο Άξιος, ο Τέλειος Βούδας Ρατνακέτου. Ο  Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα είναι εκεί τώρα.»

Ο εξαίσιος γιος Κύριος της Ειρήνης και της Γαλήνης είπε στον Ευλογημένο, «Ευλογημένε, θα ήταν υπέροχο, αν φτιαχνόταν ένα τέτοιο σημάδι, που μόλις το έβλεπε ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα, θα ήθελε να επιστρέψει εδώ. Ο λόγος είναι Ευλογημένε, πως κανείς δεν ακούει διδασκαλίες του Ντάρμα σαν κι αυτές που διδάσκει ο  Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα, από τους Ακροατές, τους Πρατυεκαβούδα η από εκείνους τους Μποντισάτβα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς. Κανείς άλλος εκτός από τον Τατάγκατα δεν μπορεί να διδάξει το Ντάρμα μ’ αυτόν τον τρόπο. Όταν ο Μαντζούσρι διδάσκει το Ντάρμα Ευλογημένε, όλες οι κατοικίες των δαιμόνων χάνουν τη λάμψη τους. Επιπλέον, όλοι οι δαίμονες γίνονται ανίκανοι να προκαλέσουν κακό. Κάθε αντίθεση νικιέται. Όσοι έχουν σημεία αναφοράς, μένουν χωρίς αναφορές. Το ιερό Ντάρμα επίσης παραμένει για πολύ καιρό. Ο Βούδας επίσης αγαλλιάζει μ’ αυτό και το εγκρίνει.»

Ο Ευλογημένος γνώριζε πως ο εξαίσιος γιος Κύριος της Ειρήνης και της Γαλήνης θα έκανε αυτή τη παράκληση κι έτσι έστειλε μια ακτίνα φωτός από την τρίχα ούρνα στα φρύδια του. Αυτή η ακτίνα φωτός φώτισε τον μεγάλο τρισχιλιόκοσμο με μεγάλη ακτινοβολία.[F.245.b] και διαπερνώντας τα 18.000 βουδικά πεδία, η έντονη λάμψη του διαχύθηκε σε όλον το Στολισμένο Κόσμο, το βουδικό πεδίο του Ευλογημένου, του Τατάγκατα, του Άξιου, Τέλειου Βούδα Ρατνακέτου.

Οι Μποντισάτβα ρώτησαν, «Ευλογημένε, για ποιον λόγο ο Τατάγκατα, ο Άξιος, ο Τέλειος Βούδας εξέπεμψε αυτή την ακτίνα φωτός;»

Ο Ευλογημένος Ρατνακέτου απάντησε, «Το έκανε για να καλέσει τον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα. Γιατί; Για να επιστρέψει εκεί. Στην ακολουθία του Βούδα εκεί, υπάρχουν πολλοί Μποντισάτβα καθώς και πολλοί θεοί, νάγκα, γιάκσα, γκαντάρβα κ.α. Όλοι θέλουν να δουν και να ακούσουν τον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα να διδάσκει το Ντάρμα.»

Ο Βούδας Ρατνακέτου είπε τότε στον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα, «Μαντζούσρι, αφού ο Ευλογημένος Βούδας Σακυαμούνι και όλοι στην ακολουθία του θέλουν να σε δουν, πρέπει να πας σ’ αυτόν τον κόσμο Σάχα.»

«Ναι, Ευλογημένε» απάντησε ο Μαντζούσρι. «Είδα κι εγώ το σημάδι αυτό.»

Έτσι ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα μαζί με δέκα χιλιάδες Μποντισάτβα, προσκύνησαν στα πόδια του Βούδα Ρατνακέτου. Έκαναν τρεις φορές περιφορές γύρω από τον Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο, Τέλειο Βούδα Ρατνακέτου και μέσα σε μια στιγμή έφτασαν σ’ αυτόν το Σάχα κόσμο. Έφτασαν τόσο γρήγορα, όσο χρειάζεται από ένα δυνατό άτομο, να απλώσει και να μαζέψει το χέρι του. Μένοντας αόρατοι στον αέρα, έστειλαν μια τέτοια μεγάλη βροχή από αρωματικά, χρωματιστά και υπέροχα λουλούδια, που κανείς δεν είχε ξαναδεί ποτέ, για να τιμήσουν τον Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο, Τέλειο Βούδα Σακυαμούνι. Αυτή η μεγάλη βροχή από λουλούδια γέμισε ολόκληρο τον μεγάλο τρισχιλιόκοσμο, φτάνοντας μέχρι το γόνατο.

Όλη η συνάθροιση, βλέποντας αυτά τα λουλούδια είχε μείνει έκπληκτη και ρώτησε, «Ευλογημένε, ποιος έκανε αυτή τη μεγάλη βροχή από λουλούδια να πέσει;»

Ο Ευλογημένος απάντησε, «Ο  Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα, μαζί με τη συνοδεία από δέκα χιλιάδες Μποντισάτβα, ήρθαν στον κόσμο Σάχα από τον Στολισμένο Κόσμο. Μένοντας αόρατοι, [F.246.b] έστειλαν αυτή τη μεγάλη βροχή από λουλούδια για να τιμήσουν τον Τατάγκατα.»

Η ακολουθία είπε, «Ευλογημένε, θέλουμε να δούμε τον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα και τα μεγάλα όντα τους Μποντισάτβα.»

Τότε ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα και οι δέκα χιλιάδες Μποντισάτβα, κατέβηκαν από τον ουρανό. Αφού προσκύνησαν στα πόδια του ευλογημένου, ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα και τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα, έκατσαν στις θαυματουργά εμφανιζόμενες θέσεις τους.

Τότε, ο εξαίσιος γιος Κύριος της Ειρήνης και της Γαλήνης, αφού προσκύνησε τον Ευλογημένο, είπε με ενωμένα τα χέρια του, «Ευλογημένε, όλοι μας θέλουμε να ακούσουμε, γι αυτό ζήτησε παρακαλώ από τον Μαντζούσρι να διδάξει.»

Ο Ευλογημένος απάντησε, «Εξαίσιε γιε, εσύ ο ίδιος πρέπει να το ζητήσεις.»

Έτσι, ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, θα ήταν υπέροχο αν μας έδινες μια διδασκαλία παρόμοια με αυτή που διδάσκεται στο βουδικό πεδίο του Ευλογημένου, Τατάγκατα Ρατνακέτου.»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Στο τελικό επίπεδο, το Ντάρμα δεν έχει να κάνει με την δημιουργία προσκόλλησης, ούτε έχει να κάνει με τον τερματισμό της προσκόλλησης. Στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει δημιουργία θυμού, ούτε τερματισμός του θυμού.  Στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει δημιουργία πλάνης, ούτε τερματισμός της πλάνης. Στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει δημιουργία σοφίας, ούτε τερματισμός της σοφίας.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, πως γίνεται αυτό;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Εξαίσιε γιε, στο αγέννητο δεν υπάρχει καμία γέννηση ούτε παύση. Στο τελικό επίπεδο, εξαίσιε γιέ, τα μεγάλα όντα [F.247.a] οι Μποντισάτβα, δεν έχουν καθόλου σκέψεις, δεν εμφανίστηκε καμία, δεν εμφανίζεται καμία και δεν θα εμφανιστεί καμία. Γιατί αυτό; Επειδή στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι εγγενώς αγέννητα.»

Ο εξαίσιος γιος ρώτησε, «Μαντζούσρι, τι είναι αυτό που ο Τατάγκατα θέλει να δει πως εγκαταλείψαμε, μέσω της διδασκαλίας του;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Ο Τατάγκατα διδάσκει το Ντάρμα επειδή στο τελικό επίπεδο, τα φαινόμενα δεν έχουν εγγενή γέννηση ούτε εγγενή παύση. Γιατί; Επειδή τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα, συγκεντρώνονται με ζήλο στην τελική αλήθεια. Όμως δεν συγκεντρώνονται με ζήλο στη σχετική αλήθεια.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποια είναι η τελική αλήθεια;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, αν στο τελικό επίπεδο η τελική αλήθεια γινόταν αντικείμενο του σώματος, του λόγου και του νου, τότε θα ήταν η σχετική αλήθεια και όχι η τελική αλήθεια. Όμως εξαίσιε γιε, η τελική αλήθεια στο τελικό επίπεδο, υπερβαίνει κάθε σύμβαση. Δεν έχει ειδικές στιγμές, δεν εμφανίζεται, δεν παύει και είναι απαλλαγμένη από αντικείμενο έκφρασης, κάποια έκφραση, αντικείμενο γνώσης και γνώση. Εξαίσιε γιε, η τελική αλήθεια υπερβαίνει τα πάντα μέσα από το πεδίο της παντογνωστικής σοφίας που είναι προικισμένη με το ανώτερο όλων. Εξαίσιε γιε, δεν έχει εμπλοκή ούτε επιστροφή, αντιλήψεις ούτε σκέψεις. Στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει η πέρα όχθη, ούτε αυτή η όχθη ούτε κάτι στο μέσον. Εξαίσιε γιε, αν και κάνει κανείς αυτόν τον υπερβολικό ισχυρισμό πως, «Αυτή είναι η τελική αλήθεια», δεν είναι το ίδιο με το να πει πως, « Η τελική αλήθεια είναι κάπως έτσι.» Εξαίσιε γιε, η πραγματικότητα είναι αγέννητη, γι αυτό δεν ισχύουν οι συμβάσεις. Η τελική αλήθεια είναι αυτό στο οποίο, στο τελικό επίπεδο, δεν ισχύουν οι συμβάσεις. Γι αυτό δεν είναι το ίδιο με το να πούμε, «Η τελική αλήθεια είναι αυτή.» [F.247.b] Εξαίσιε γιε, ο Τατάγκατα, Άξιος, Τέλειος Βούδας λέει πως στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα και όλοι οι όροι είναι ψεύτικα και απατηλά φαινόμενα.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Πως γίνεται τότε να μην είναι ψεύτικο το Ντάρμα που διδάσκει ο Τατάγκατα;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο ο Τατάγκατα δεν μιλά ψευδώς. Ούτε και αληθώς. Γιατί αυτό; Στο τελικό επίπεδο, εξαίσιε γιε, ο Τατάγκατα δεν έχει εμφανιστεί. Γι αυτό, στο τελικό επίπεδο δεν μιλά ούτε εσφαλμένα ούτε ορθά. Τι σκέφτεσαι εξαίσιε γιε; Οι εξηγήσεις που δίνονται από τις μαγικές δημιουργίες του Τατάγκατα είναι αληθινές ή απατηλές;»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, οι εξηγήσεις που δίνουν οι μαγικές δημιουργίες του Τατάγκατα, δεν είναι ούτε αληθινές ούτε απατηλές. Γιατί αυτό; Επειδή στο τελικό επίπεδο Μαντζούσρι, δεν υπάρχει κάτι που να έχει πραγματικά αποδειχτεί πως είναι προβολή του Τατάγκατα.»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, έτσι είναι. Ο Τατάγκατα γνωρίζει πως, στο τελικό επίπεδο τα φαινόμενα δεν τεκμηριώνονται. Οτιδήποτε δεν τεκμηριώνεται ως προς το τελικό επίπεδο, δεν μπορεί να αποκαλείται αληθινό, ούτε μπορεί να αποκαλείται απατηλό στο τελικό επίπεδο. Γιατί αυτό; Επειδή όλα τα φαινόμενα στο τελικό επίπεδο είναι αγέννητα.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, « Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο ο Τατάγκατα διδάσκει την τελική αλήθεια;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Η τελική αλήθεια, εξαίσιε γιε, δεν διδάσκεται. Γιατί; Επειδή το θέμα, ο δάσκαλος, η μέθοδος διδασκαλίας, ο μαθητής και η αφορμή για διδασκαλία, όλα είναι στο τελικό επίπεδο αγέννητα. Τα ίδια τα αγέννητα φαινόμενα δεν μπορούν εκφράσουν αγέννητα φαινόμενα.»

Όταν ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα έδωσε αυτή τη διδασκαλία για την τελική αλήθεια χωρίς να διδάξει, ο νους πεντακοσίων μοναχών απελευθερώθηκε από τις μολύνσεις χωρίς περαιτέρω προσκόλληση. [F.248.a] Αμέτρητα μεγάλα όντα Μποντισάτβα, ανέπτυξαν, χωρίς να καλλιεργήσουν, την αποδοχή πως τα φαινόμενα είναι αγέννητα. 

Ο εξαίσιος γιος είπε, « Μαντζούσρι, είναι δύσκολο να αισθανθεί κανείς σιγουριά για την τελική αλήθεια.»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, είναι δύσκολο σε κάποιον που βασίζεται σε σημεία αναφοράς να αισθανθεί σιγουριά για την τελική αλήθεια.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς την τελική αλήθεια.»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, είναι δύσκολο για όσους δεν προσπαθούν να καταλάβουν την τελική αλήθεια.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο προσπαθούν οι μοναχοί;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο, όταν δεν κάνουν προσπάθεια να κατανοήσουν, να εγκαταλείψουν, να καλλιεργήσουν ή να πραγματώσουν, έτσι προσπαθούν οι μοναχοί χωρίς προσπάθεια. Γιατί; Επειδή μπορεί να σκεφτεί κανείς πως, ‘αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό στο τελικό επίπεδο, αυτό να εγκαταλειφθεί, αυτό να καλλιεργηθεί και αυτό να πραγματωθεί.’ Όμως, αυτό το σκεπτικό εμπεριέχει διανοητικούς χαρακτηρισμούς και κατασκευές. Εμπεριέχει σημεία αναφοράς και ενοχλητικά συναισθήματα. Εμπεριέχει ταραχή και φόβο. Εμπεριέχει ασθένεια και δυστυχία. Εμπεριέχει πόνο και δηλητήρια. Επομένως, αυτού του είδους η κατανόηση δεν είναι η αυθεντική.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποια είναι η αυθεντική κατανόηση;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τις πέντε πράξεις των άμεσων επιπτώσεων.

«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τις θεωρήσεις.

«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τα ντάρμα των κοινών όντων.

«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τα ντάρμα όσων εκπαιδεύονται.

«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τα ντάρμα όσων δεν εκπαιδεύονται πια.

«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τα ντάρμα του Ολοκληρωμένα Τέλειου Βούδα.

«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τα ντάρμα του Ολοκληρωμένα Τέλειου Βούδα είναι ίδιο επίσης με το ως είναι,με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο.

«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τα ντάρμα του Ολοκληρωμένα Τέλειου Βούδα,

είναι ίδιο επίσης και με τη νιρβάνα.

«Στο τελικό επίπεδο οτιδήποτε είναι ίδιο με τη νιρβάνα, είναι ίδιο επίσης και με τη σαμσάρα.

« Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τη σαμσάρα, είναι ίδιο επίσης και με τη μόλυνση.

«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τη μόλυνση, είναι επίσης ίδιο και με την κάθαρση.

«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τη κάθαρση, είναι επίσης ίδιο και με όλα τα φαινόμενα.

«Ο μοναχός που με αυτόν τον τρόπο κατανοεί αυθεντικά την ισότητα όλων των φαινομένων στο τελικό επίπεδο, εξαίσιε γιε, ονομάζεται αυτός που έχει αυθεντική κατανόηση στο τελικό επίπεδο. Παρόλα αυτά, (τα πράγματα) δεν είναι έτσι όπως εκφράζονται.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποια είναι η ομοιότητα με την οποία λέγεται πως ομοιάζουν όλα μέχρι και τη κάθαρση στο τελικό επίπεδο, και επίσης με όλα τα φαινόμενα;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «στο τελικό επίπεδο, όλα τα φαινόμενα είναι ίδια επειδή δεν εμφανίζονται. [F.249.a] Στο τελικό επίπεδο, όλα τα φαινόμενα είναι ίδια επειδή είναι αγέννητα. Στο τελικό επίπεδο, όλα τα φαινόμενα είναι ίδια επειδή δεν έχουν ουσία. Επομένως, εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι ίδια. Γιατί αυτό; Επειδή, εξαίσιε γιε, τα φαινόμενα δεν εμφανίζονται, δεν είναι διακριτά.

«Εξαίσιε γιε, είναι όπως αυτό το παράδειγμα. Ο χώρος μέσα σ’ ένα πήλινο δοχείο και ο χώρος μέσα σ’ ένα πολύτιμο δοχείο, είναι και τα δυο το στοιχείο του διαστήματος. Στο τελικό επίπεδο δεν μπορεί να γίνει ούτε η παραμικρή διάκριση μεταξύ τους. Εξαίσιε γιε, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, στο τελικό επίπεδο τα ενοχλητικά συναισθήματα δεν εμφανίζονται. Στο τελικό επίπεδο η ίδια η κάθαρση δεν έχει προέλευση. Στο τελικό επίπεδο η ίδια η σαμσάρα δεν εμφανίζεται. Στο τελικό επίπεδο, όλα τα φαινόμενα μέχρι και τη νιρβάνα δεν εμφανίζονται. Στο τελικό επίπεδο, σε σχέση με αυτά δεν μπορεί να γίνει ούτε η παραμικρή διάκριση. Γιατί αυτό; Επειδή στο τελικό επίπεδο τα φαινόμενα δεν εμφανίζονται.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα ασκούνται ως προς τις αλήθειες των ευγενών;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, αν οι Μποντισάτβα τα μεγάλα όντα, δεν ασκηθούν οι ίδιοι στις αλήθειες των ευγενών, πως θα μπορέσουν να διδάξουν χωρίς να διδάσκουν, το Ντάρμα στους Ακροατές; Αν και αυτό ισχύει, εξαίσιε γιε, ο διαλογισμός των Μποντισάτβα πάνω στις αλήθειες εμπεριέχει εξέταση, ενώ ο διαλογισμός των Ακροατών πάνω στις αλήθειες δεν εμπεριέχει εξέταση. Γιατί αυτό; Στο σχετικό επίπεδο οι Μποντισάτβα λαμβάνουν υπ’ όψιν τους όλα τα όντα. Αν και διαλογίζονται στις αλήθειες χωρίς να διαλογίζονται, δεν πραγματώνουν τα όρια της πραγματικότητας εστιάζοντας στην απουσία ουσίας. Στο σχετικό επίπεδο με σκοπό να αποκτήσουν επιδεξιότητα στα μέσα, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα [F.249.b.] διαλογίζονται στις αλήθειες χωρίς να διαλογίζονται. Στο σχετικό επίπεδο δεν απορρίπτουν τις αλήθειες της σαμσάρα ούτε της νιρβάνα. Στο σχετικό επίπεδο και για να διακρίνουν τις σοφίες των Βούδα, οι Μποντισάτβα τα μεγάλα όντα διαλογίζονται πάνω στις αλήθειες χωρίς να διαλογίζονται.

«Εξαίσιε γιε, είναι όπως η ακόλουθη αντιστοιχία. Κάποιος που είχε αιχμαλωτιστεί από πολλούς ξένους, τρέπεται σε φυγή. Δραπετεύει από όλους αυτούς τους ξένους και μπαίνει σε μια ζούγκλα. Όμως τρομοκρατημένος, φοβισμένος και πανικόβλητος φεύγει από τη ζούγκλα και δεν ξαναγυρίζει. Εξαίσιε γιε, με τον ίδιο τρόπο οι Ακροατές φοβούνται τη σαμσάρα και φεύγουν πανικόβλητοι. Δεν επιστρέφουν στον κόσμο αυτό παρά διαλογίζονται εστιασμένοι πάνω στις αλήθειες στην απομόνωση. Έτσι, αφού δεν έχουν την ευφυΐα των διαφόρων μεθόδων, δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τα όντα μέχρι και τη σοφία της παντογνωσίας.

««Εξαίσιε γιε, είναι όπως η ακόλουθη αντιστοιχία. Ένας ηγέτης έχει πολλούς υπηρέτες και κάθε αναγκαία προμήθεια. Με τη σκέψη πως πρόκειται να συγκεντρώσει πολλά αγαθά, συγκεντρώνει πολλούς ανθρώπους και αφήνει το άγριο δάσος χωρίς φόβο ή πανικό. Με τον ίδιο τρόπο, εξαίσιε γιε, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα, ομοιάζουν με τον μεγάλο ηγέτη καθώς καταγίνονται με τα κοσμικά στο σχετικό επίπεδο. Έτσι εφοδιάζουν όλα τα όντα και αναπτύσσουν μεγάλο έλεος που παρομοιάζεται με τους πολλούς υπηρέτες. Αποκτούν όλες τις ρίζες της αρετής, που είναι οι προμήθειες. Κατέχουν το μεγάλο ευεργέτημα που αποτελείται από τις έξι τελειότητες, τα μέσα προσέλκυσης μαθητών και ανυπέρβλητη σοφία και αρετή. Δρουν για το όφελος όλων των πεδίων των όντων και πηγαίνουν από βουδικό πεδίο σε βουδικό πεδίο. Έτσι, παρέχουν στα όντα και διαλογίζονται στις αλήθειες με το να είναι επιδέξιοι στα μέσα.

«Εξαίσιε γιε, είναι όπως η ακόλουθη αντιστοιχία. Αν εμποτίσει κάποιος το ύφασμα κάνναβης με τα λουλούδια καμπάκακαι βαρσίκα [2], το άρωμά τους γρήγορα θα εξατμιστεί. [F.250.a] Με τον ίδιο τρόπο εξαίσιε γιε, ο διαλογισμός των Ακροατών πάνω στις αλήθειες, δεν ακολουθείται παρά για μικρό χρονικό διάστημα. Κι έτσι περνώντας γρήγορα στη νιρβάνα χωρίς να αναδεικνύεται το άρωμα της πειθαρχίας, της ακρόασης, της απορρόφησης, της γνώσης και της σοφίας των Βούδα. Επίσης, δεν μπορούν να  εγκαταλείψουν τα ενοχλητικά συναισθήματα συνδεδεμένα με τις κεκτημένες τάσεις.

«Εξαίσιε γιε, σκέψου αυτήν την αντιστοιχία. Αν εμποτίσει κανείς πολύτιμο μετάξι απ το Μπενάρες με το άρωμα ανθρώπων και θεών και τη μυρωδιά λουλουδιών για εκατοντάδες χιλιάδες μεγάλα κάλπα, το θεϊκό άρωμά του θα διαρκέσει για πάντα κι αυτό το αγνό άρωμα θα κατακλύσει θεούς κι ανθρώπους. Με τον ίδιο τρόπο εξαίσιε γιε, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα διαλογίζονται στις αλήθειες χωρίς να διαλογίζονται για απροσμέτρητα εκατοντάδες χιλιάδες κάλπα. Και δεν σταματούν να το κάνουν αυτό, μέχρι να πετύχουν την παντογνωστική σοφία που είναι προικισμένη με την υπέρτατη όλων των ιδιοτήτων και περάσουν στην ολοκληρωμένη νιρβάνα. Χωρίς σημεία αναφοράς, αρωματίζονται εξαιρετικά με το άρωμα της παντογνωστικής σοφίας που είναι προικισμένη με την ανώτερη ιδιότητα. Με όρους συμβατικούς, εγκαταλείπουν όλες τις κεκτημένες τάσεις των ενοχλητικών συναισθημάτων και προσελκύουν τους κόσμους των θεών, των ανθρώπων και των ημιθέων.»

Τότε ο Κύριος της Ειρήνης και της Γαλήνης ρώτησε τον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα, «Μαντζούσρι, πως είναι η κοινότητα των Ακροατών που ανήκουν στον Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο, Τέλειο Βούδα Ρατνακέτου;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Στο τελικό επίπεδο, δεν είναι αφοσιωμένοι ακόλουθοι, αλλά ούτε και στρέφονται με αφοσίωση προς κάποιον άλλον. Στο τελικό επίπεδο, δεν ακολουθούν την οικογένεια, ούτε όμως εγκαταλείπουν την οικογένεια του Τατάγκατα. Στο τελικό επίπεδο, δεν ακολουθούν το Ντάρμα. Στο τελικό επίπεδο, δεν βλέπουν κανένα απολύτως Ντάρμα. Στο τελικό επίπεδο δεν κατέχουν τα οκτώ λανθασμένα ντάρμα ούτε όμως είναι ως προς την σχετική, απαλλαγμένοι από αυτά. [F. 250.b]

«Αν και σ το τελικό επίπεδο, δεν έχουν μπει στο ρεύμα, ως προς τη σχετική αλήθεια του κόσμου, υπερβαίνουν όλα τα κατώτερα πεδία. Στο τελικό επίπεδο, δεν ανήκουν σ’ αυτούς που τους υπολείπεται μία μόνο γέννηση, όμως στο σχετικό, επιστρέφουν με σκοπό να ωριμάσουν τα όντα. Στο τελικό επίπεδο, δεν ανήκουν σ’ αυτούς που δεν τους υπολείπεται μία μόνο γέννηση, όμως στο σχετικό απ όλα τα φαινόμενα δεν υπάρχει επιστροφή. Στο τελικό επίπεδο, δεν είναι Άξιοι όμως σε σχέση με τις κοσμικές συμβάσεις είναι άξιοι σεβασμού από όλο τον κόσμο μαζί και τους θεούς. Στο τελικό επίπεδο, δεν είναι Ακροατές, όμως χωρίς να τους αντιλαμβάνονται με νοητικό τρόπο, ακούν όλους τους ευλογημένους Βούδες.

«Ως προς το τελικό επίπεδο έχουν προσκόλληση ως προς το σχετικό όμως, είναι αλώβητοι από τα βάσανα της προσκόλλησης. Ως προς το τελικό επίπεδο έχουν θυμό ως προς το σχετικό όμως, είναι αλώβητοι από τα βάσανα του θυμού. Ως προς το τελικό επίπεδο έχουν πλάνη ως προς το σχετικό όμως, όλα τα φαινόμενα είναι απαλλαγμένα από το σκοτάδι. Ως προς το τελικό επίπεδο έχουν ενοχλητικά συναισθήματα, ως προς το σχετικό όμως, επιδιώκουν να δαμάσουν τα ενοχλητικά συναισθήματα όλων των όντων. Ως προς το τελικό επίπεδο βρίσκονται οριστικά στη μη προέλευση από την απαρχή, ως προς το σχετικό όμως, επαναγεννιούνται συνειδητά. Ως προς το σχετικό επίπεδο αποδέχονται τη κυκλική ύπαρξη, ως προς την τελική όμως ούτε  προσκολλιούνται ούτε εγκαταλείπουν κανένα φαινόμενο.

«Ως προς το τελικό επίπεδο χωρίς έντονη επαγρύπνηση σχετικά με όλα τα φαινόμενα, βλέπουν χωρίς να κοιτούν. Ως προς το σχετικό όμως, εκπαιδεύονται στα θεμέλια της επαγρύπνησης.  Ως προς το τελικό επίπεδο χωρίς να γνωρίζουν, ξέρουν πως όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα και ασταμάτητα. Από την άποψη της κοσμικής εμπειρίας όμως, εκπαιδεύονται στις τέλειες εγκαταλείψεις. Ως προς το τελικό επίπεδο δεν έχουν ούτε σώμα ούτε νου, όμως από την σχετική κοσμική άποψη έχουν πραγματώσει τις βάσεις των θαυματουργικών δυνάμεων. [F.251.a] Ως προς το τελικό επίπεδο δεν έχουν ικανότητες, ως προς το σχετικό όμως έχουν πραγματώσει όλες τις ικανότητες. Ως προς το τελικό επίπεδο χωρίς να βλέπουν, βλέπουν πως όλα τα φαινόμενα δεν έχουν κάποια ουσία. Όμως, για να εξαλείψουν την ιδέα και την νοητική αντίληψη αυτών που έχουν ιδέες και νοητικές αντιλήψεις, εκπαιδεύονται χωρίς να εκπαιδεύονται, στις δυνάμεις. Ως προς το τελικό επίπεδο για να γίνει κατανοητό πως όλα τα φαινόμενα στερούνται κάποιας ουσίας, εκπαιδεύονται, χωρίς να εκπαιδεύονται στους κλάδους της φώτισης. Αν και στο τελικό επίπεδο στερούνται κάποιας ουσίας, στο σχετικό επίπεδο εκπαιδεύονται στον δρόμο με τα μέσα της μη εκπαίδευσης. Ως προς το τελικό επίπεδο πραγματώνουν την ισότητα μέσα στα όρια της πραγματικότητας. Ως προς το τελικό επίπεδο, χωρίς εκπαίδευση, βλέπουν πως η ενόραση είναι μη προβάλλουσα.  Ως προς το τελικό επίπεδο η γνώση τους γεννήθηκε έχοντας την αντίληψη πως η άγνοια δεν είναι κάτι που πρέπει να εξαντληθεί. Ως προς το τελικό επίπεδο δεν παρατηρείται ούτε η εξάλειψη ούτε η εμφάνιση.

« Παρόλο που βλέπουν όλα τα όντα και όλα τα βουδικά πεδία με τα μάτια τους, στο τελικό επίπεδο δεν βλέπουν τίποτα απολύτως. Παρόλο που βλέπουν τον θάνατο, την περιπλάνηση και την επαναγέννηση όλων των όντων πολύ καθαρά με το θείο τους μάτι, στο τελικό επίπεδο δεν βλέπουν τίποτα απολύτως. Παρόλο που βλέπουν όλες τις εμπειρίες και τη κίνηση του νου όλων των όντων με το μάτι της σοφίας τους, στο τελικό επίπεδο δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως. Παρόλο που βλέπουν όλα τα ντάρμα με το μάτι του ντάρμα, στο τελικό επίπεδο δεν βλέπουν τίποτα απολύτως. Παρόλο που εκτελούν όλους τους άθλους ενός Βούδα με το βουδικό τους μάτι, στο τελικό επίπεδο δεν κάνουν τίποτα απολύτως. Παρόλο που με το θεϊκό τους αυτί ακούν τις διδασκαλίες όλων των Ευλογημένων Βούδα, στο τελικό επίπεδο δεν ακούν τίποτα απολύτως. Παρόλο που με τον μοναδικό τους νου βλέπουν το νου όλων των όντων, στο τελικό επίπεδο δεν βλέπουν τίποτα απολύτως. Παρόλο που με τη σοφία της ενθύμησης τους ανακαλούν βέβαια την απαρχή του χρόνου, στο τελικό επίπεδο δεν ενθυμούνται τίποτα απολύτως. Παρόλο που επισκέπτονται τα ασύλληπτα βουδικά πεδία με τα μέσα των θαυματουργικών τους δυνάμεων, στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει πηγαιμός ή ερχομός. Παρόλο που τα πέπλα τους έχουν εξαντληθεί [F. 251.b] στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει κάτι να εξαντληθεί.

«Παρόλο που εμφανίζονται ως όντα, στο τελικό επίπεδο τα σώματά τους στερούνται αληθινής ύπαρξης. Παρόλο που μιλούν, στο τελικό επίπεδο η ομιλία τους δεν προφέρεται με τη μορφή των συλλαβών. Παρόλο που σκέπτονται, στο τελικό επίπεδο η σκέψη δεν είναι κάτι που μπορεί να εκφραστεί ως νου ή νοητικά φαινόμενα. Στο τελικό επίπεδο δεν εμφανίζονται ως μορφή, στο σχετικό όμως είναι κοσμημένοι με τα τριάντα δύο γνωρίσματα και τους στολίζουν τα έξοχα σημάδια των μεγάλων όντων. Τους κοσμούν οι συσσωρεύσεις αρετής και σοφίας. Το μεγαλείο τους είναι εκθαμβωτικό. Ο λόγος τους αντηχεί. Είναι μυρωμένοι με το βάλσαμο της πειθαρχίας. Τα λόγια που λέγονται με κακή πρόθεση δεν τους δημιουργούν ενοχλητικά συναισθήματα. Έχουν υπερφυσικές δυνάμεις. Η γνώση τους τούς απελευθερώνει[3]. Με την ευγλωττία τους κάνουν διακηρύξεις.

«Στο σχετικό επίπεδο, παράγουν προβολές με τα μέσα της σοφίας. Με το φως της σοφίας εξαφανίζουν το σκοτάδι. Με τη γνώση τους διαφωτίζουν. Η διδασκαλία τους δεν έχει όρια και αφομοιώνεται ως πραγμάτωση. Σ το σχετικό επίπεδο είναι το καταφύγιο για όλα τα όντα, και ως προς τα όντα που τα φροντίζουν αδιάκοπα οι Ευλογημένοι Βούδες- αλλά δεν τα φροντίζουν οι Ακροατές, οι Πρατυέκα και οι ακραίοι με σημεία αναφοράς-συνεχώς τα φροντίζουν επειδή είναι φωτισμένοι, γι αυτό σ το σχετικό επίπεδο η διδασκαλία τους δεν σταματά, η επαγρύπνησή τους είναι σαν τον ωκεανό, η απορρόφησή τους συγκρίνεται με του κεντρικού όρους και η υπομονή τους είναι σαν τη γη.

«Στο σχετικό επίπεδο, είναι γενναίοι στο να εξαλείφουν όλες τις σκέψεις, λάμπουν σαν τον ήλιο και εξαλείφουν το βαθύ σκοτάδι της άγνοιας. Λάμπουν σαν το φεγγάρι για να φωτίσουν τον κόσμο. Στο σχετικό επίπεδο είναι σαν τον κυβερνήτη για να προσελκύσουν τους άλλους.  Σ το σχετικό επίπεδο είναι σαν τον Μπράχμα για να δαμάσουν το νου. Στο σχετικό επίπεδο είναι ασύγκριτοι με σκοπό να δαμάσουν το διάστημα. Στο σχετικό επίπεδο έχουν ακολουθήσει, αλλά στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει κάποιος που πηγαίνει, έρχεται ή παραμένει. Γιατί αυτό; Επειδή στο τελικό επίπεδο τα φαινόμενα δεν προβάλλουν.

«Εξαίσιε γιέ, αυτή είναι η πνευματική κοινότητα των Ακροατών που ανήκει στον Ευλογημένο, τον Τατάγκατα, τον Άξιο, τον Τέλειο και Ολοκληρωμένο Βούδα Ρατνακέτου. Επιπλέον, το ντάρμα που κατέχουν είναι ακόμα πιο ασύλληπτο από αυτό.»

Όταν ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα έδωσε αυτή τη διδασκαλία πέρα από σημεία αναφοράς τότε πεντακόσιοι μοναχοί, πεντακόσιοι λαϊκοί και πέντε χιλιάδες εξαίσιοι γιοι που είχαν σημεία αναφοράς, έκαναν αυτή την παράκληση: «Ευλογημένε, είθε κι εμείς να γίνουμε Ακροατές του Ευλογημένου, του Τατάγκατα, του Άξιου, του Τέλεια Ολοκληρωμένου Βούδα Ρατνακέτου.»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Φίλοι μου, σ’ αυτό το βουδικό πεδίο δεν γεννιούνται όντα με σημεία αναφοράς! Φίλοι μου, εκεί γεννιούνται χωρίς να γεννηθούν, μόνο τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα που είναι απαλλαγμένα από σημεία αναφοράς. Φίλοι μου, αν προσβλέπετε σ’ αυτό το πεδίο, θα πρέπει να εργαστείτε στην τελειοποίηση της γνώσης χωρίς σημεία αναφοράς. Φίλοι μου, όταν εργαστείτε στην τελειοποίηση της γνώσης χωρίς σημεία αναφοράς, τότε φίλοι μου, δεν θα είναι δύσκολο να ανακαλύψετε της παντογνωστική σοφία που είναι προικισμένη με την έξοχη όλων των ιδιοτήτων. Έτσι, δεν υπάρχει ανάγκη να αναφέρω πως θα γεννηθείτε στα καθαρά βουδικά πεδία!» 

Ο εξαίσιος γιος Κύριος της Γαλήνης και της Ειρήνης ρώτησε τον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα, «Μαντζούσρι, πως είναι η βινάγια των Ακροατών; Και πως είναι η βινάγια των μεγάλων όντων των Μποντισάτβα;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Εξαίσιε γιε, η βινάγια που είναι γνωστή στους τρεις κόσμους είναι η βινάγια των Ακροατών. Στο σχετικό επίπεδο όμως, ως προς τη βινάγια των Μποντισάτβα, συγκεντρώνουν όλες τις συσσωρεύσεις των ριζών της αρετής, ανακουφίζουν όλα τα όντα και τα δαμάζουν με το να γεννιόνται στα τρία πεδία.

«Η βινάγια των Ακροατών είναι αντίθετη σε όλα τα ενοχλητικά συναισθήματα. [F.252.b]Όμως στο σχετικό επίπεδο, η βινάγια των Μποντισάτβα προχωρά παραπέρα με σκοπό να εξαλείψει τα ενοχλητικά συναισθήματα όλων των όντων.

«Η βινάγια των Ακροατών έχει επίγνωση ενός τόπου μόνο. Όμως στο σχετικό επίπεδο, η βινάγια των Μποντισάτβα έχει επίγνωση όλων των αμέτρητων και απεριόριστων κόσμων των δέκα κατευθύνσεων.

«Η βινάγια των Ακροατών διατηρεί την ισότητα ως προς όλους τους δαίμονες. Όμως στο σχετικό επίπεδο, η βινάγια των Μποντισάτβα διαταράσσει όλες τις τάξεις των δαιμόνων σε όλους τους αμέτρητους και απεριόριστους κόσμους των δέκα κατευθύνσεων και κατακτά όλες τις εχθρικές δυνάμεις.

«Η βινάγια των Ακροατών καθαρίζει τη ροή του νου ενός όντος. Όμως στο σχετικό επίπεδο, η βινάγια των Μποντισάτβα καθαρίζει τη ροή του νου όλων των όντων, κάνει να προβάλει η παντογνωστική σοφία και προκαλεί την εμφάνιση του πεδίου της σοφίας σε σχέση με όλα τα φαινόμενα.

«Τη βινάγια των Ακροατών συλλογίζεται ένα ον. Ενώ στο σχετικό επίπεδο, η βινάγια των Μποντισάτβα είναι η πρόθεση όλων των Βούδα του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.

«Η βινάγια των Ακροατών, είναι σαν μια πέτρα που δεν μπορεί να διορθωθεί όταν σπάσει. Ενώ στο σχετικό επίπεδο, η βινάγια των Μποντισάτβα, είναι σαν το χρυσό και το ασήμι που μπορεί να διορθωθεί όταν σπάσει.

« Η βινάγια των Ακροατών δεν εμπεριέχει όλες τις διδασκαλίες του Βούδα και δεν έχει επιδέξια μέσα επίσης. Ενώ στη βινάγια των Μποντισάτβα στο σχετικό επίπεδο, υπάρχουν επιδέξια μέσα και εμπεριέχονται όλες οι διδασκαλίες του Βούδα.

«Στη βινάγια των Ακροατών, δεν εμπεριέχονται οι δέκα δυνάμεις, τα διάφορα είδη αφοβίας, οι έξοχες ιδιότητες ή η παντογνωστική σοφία. Ενώ στη βινάγια των Μποντισάτβα στο σχετικό επίπεδο, εμπεριέχονται οι δέκα δυνάμεις, τα διάφορα είδη αφοβίας, οι έξοχες ιδιότητες ή η παντογνωστική σοφία. [F.253.a]

«Η βινάγια των Ακροατών είναι σαν να δραπετεύεις από ένα λάκκο με φωτιά. Ενώ η βινάγια των Μποντισάτβα στο σχετικό επίπεδο, είναι να απολαμβάνεις τη χαρά του Ντάρμα, με τον ίδιο τρόπο όπως όταν κάποιος χαίρεται ένα πάρκο ή ένα παλάτι.

«Στη βινάγια των Ακροατών δεν διακόπτεται η ροή των κεκτημένων τάσεων. Ενώ η βινάγια των Μποντισάτβα υπερνικά όλες τις κεκτημένες τάσεις.

«Εξαίσιε γιε, εν συντομία, η βινάγια των Ακροατών απορρέει από ένα περιορισμένο Ντάρμα. Ενώ στο σχετικό επίπεδο η βινάγια των Μποντισάτβα ακολουθεί ένα απεριόριστο και αμέτρητο Ντάρμα.

«Η βινάγια των Ακροατών φέρνει την πραγμάτωση περιορισμένης πειθαρχίας, μάθησης, απορρόφησης, γνώσης, απελευθέρωσης και οράματος της σοφίας της απελευθέρωσης. Ενώ στο σχετικό επίπεδο η βινάγια των Μποντισάτβα δεν γνωρίζει όρια, κατέχει απεριόριστες ιδιότητες και πραγματώνεται απεριόριστη πειθαρχία, γνώση, απελευθέρωση, και όραμα της σοφίας της απελευθέρωσης.

Σ’ αυτό σημείο, ο Ευλογημένος εξέφρασε την επιδοκιμασία του στον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα: «Άριστα Μαντζούσρι! Εξήγησες καλώς την βινάγια των Μποντισάτβα ως προς το σχετικό επίπεδο. Άριστα, Άριστα! Τώρα Μαντζούσρι, για να επεξηγήσω το νόημα αυτών, θα σου δώσω μερικά παραδείγματα. Φαντάσου δυο άντρες Μαντζούσρι. Ο ένας εξ αυτών εγκωμιάζει τα χνάρια ενός βοδιού, ενώ ο άλλος εγκωμιάζει τον ωκεανό. Τι σκέφτεσαι Μαντζούσρι; Πόσο διεξοδικά μπορεί να εγκωμιάσει τα χνάρια του βοδιού ο πρώτος άντρας;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Ευλογημένε, τα χνάρια όλων των βοδιών είναι πολύ μικρά, γι αυτό, για ποιο λόγο καν να τα εγκωμιάσει κανείς;»

Ο Ευλογημένος είπε, «Όπως τα χνάρια του βοδιού που είναι μικρά, [F.253.b] έτσι θα πρέπει να θεωρείς τη βινάγια των Ακροατών. Τώρα Μαντζούσρι, τι σκέφτεσαι; Θα μπορέσει ο άλλος άντρας να εκφράσει το κατάλληλο εγκώμιο για τον ωκεανό;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Ευλογημένε, τα εγκώμια για τον ωκεανό μπορεί να είναι απίστευτα απροσμέτρητα, απεριόριστα και ασύλληπτα.»

Ο Ευλογημένος είπε, «Με τον ίδιο τρόπο Μαντζούσρι που είναι απεριόριστα τα εγκώμια για τον ωκεανό, έτσι θα πρέπει να θεωρείς την βινάγια των Μποντισάτβα στο σχετικό επίπεδο.»

Καθώς έδινε αυτήν τη διδασκαλία χωρίς να διδάσκει, δώδεκα χιλιάδες εξαίσιοι γιοί, χωρίς να έχουν στο τελικό επίπεδο σχηματίσει κάτι, έφτιαξαν την ευχή για την απαράμιλλη και τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση. Όλοι δήλωσαν, «Ευλογημένε, θα ασκήσουμε τις εκπαιδεύσεις των Μποντισάτβα, χωρίς εκπαίδευση.»

Ο εξαίσιος γιος Κύριος της Γαλήνης και της Ειρήνης ρώτησε τον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα, «Μαντζούσρι, εσύ εκπαιδεύεσαι στη βινάγια των Ακροατών ή στη βινάγια των Μποντισάτβα;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Εξαίσιε γιε, εσύ τι νομίζεις; Υπάρχει νερό που ο ωκεανός δεν μπορεί να περιέχει;»

Ο εξαίσιος γιος απάντησε, «Όχι Μαντζούσρι, δεν υπάρχει πουθενά νερό που ο ωκεανός δεν μπορεί να περιέχει.»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, με τον ίδιο τρόπο η βινάγια των μεγάλων όντων των Μποντισάτβα, είναι σαν τον ωκεανό.» 

Ο εξαίσιος γιος ρώτησε, «τι σημαίνει η λέξη βινάγια;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Εξαίσιε γιε, στο σχετικό επίπεδο η βινάγια αναφέρεται στην καθυπόταξη των ενοχλητικών συναισθημάτων. Βινάγια σημαίνει επίσης, η κατανόηση των ενοχλητικών συναισθημάτων.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Με ποιον τρόπο καθυποτάσσονται τα ενοχλητικά συναισθήματα; Με ποιον τρόπο κατανοούνται τα ενοχλητικά συναισθήματα;»[F.254.]

Ο Μαντζούσρι είπε, «Όλα τα φαινόμενα δεν εκδηλώνονται, είναι αγέννητα και χωρίς ουσία. Όμως αυτή η απουσία στο σχετικό επίπεδο παρεξηγείται. Η μη ορθή κατανόηση αυτής της απουσία παράγει αντιλήψεις και σκέψεις. Από τις αντιλήψεις και τις σκέψεις εμφανίζεται λανθασμένη νοητική δραστηριότητα. Η λανθασμένη νοητική δραστηριότητα μετά εμφανίζει την υπέρθεση ενός εαυτού. Από την υπέρθεση του εαυτού προβάλλουν οι θεωρήσεις. Με βάση την εμφάνιση των θεωρήσεων, εμφανίζονται τα ενοχλητικά συναισθήματα.

«Εξαίσιε γιε, όποιος γνωρίζει , χωρίς να γνωρίζει, πως στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα δεν γεννιούνται, δεν προβάλλουν και δεν έχουν καμία ουσία, ως προς το τελικό είναι αλάθητος. Ο αλάθητος ως προς το τελικό, δεν σχηματίζει σκέψεις ή αντιλήψεις. Όποιος δεν σχηματίζει σκέψεις ή αντιλήψεις χρησιμοποιεί τον εαυτό του ορθά. Αυτός πουχρησιμοποιεί τον εαυτό του ορθά δεν κάνει υπερθέσεις ως προς τον εαυτό στο τελικό επίπεδο. Όταν δεν εμφανίζεται η υπέρθεση ενός εαυτού στο τελικό επίπεδο, δεν εμφανίζονται επίσης και οι  προβολές των θεωρήσεων, ακόμα και οι θεωρήσεις που σχετίζονται με την υπέρβαση της δυστυχίας επίσης δεν εμφανίζονται στο τελικό επίπεδο. Έτσι βιώνει κανείς το αγέννητο και γαληνεύει, απαλλαγμένος από θεωρήσεις, τα ενοχλητικά συναισθήματα. Εξαίσιε γιε, αυτό σημαίνει καθυπόταξη των ενοχλητικών συναισθημάτων.

«Εξαίσιε γιε, όταν η γνώση και η σοφία εμποδίζουν την εμφάνιση των ενοχλητικών συναισθημάτων, τότε έχει έρθει κανείς σε επαφή με την κενότητα, την απουσία χαρακτηριστικών και την απουσία ευχών. Όταν γνωρίζει κανείς, χωρίς να γνωρίζει, πως στο τελικό επίπεδο τα φαινόμενα δεν προβάλλουν, είναι αγέννητα και χωρίς ουσία, τότε εξαίσιε γιε, εκείνη τη στιγμή αυτός γνωρίζει τα φαινόμενα με έναν τρόπο που είναι ελεύθερος από τη γνώση.

«Εξαίσιε γιε, σκέψου αυτή την αναλογία. Αν ψάλεις έναν ψαλμό ενάντια στο δηλητήριο ενός φιδιού, είναι πιθανόν να εξουδετερώσεις το δηλητήριο. Εξαίσιε γιε, με τον ίδιο τρόπο, όποιος κατανοήσει τα είδη των ενοχλητικών συναισθημάτων [F.254.b] θα εξουδετερώσει τα ενοχλητικά του συναισθήματα πέρα από σημεία αναφοράς.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποια είναι τα είδη των ενοχλητικών συναισθημάτων;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο, όλα τα φαινόμενα είναι εντελώς αγέννητα, δεν προβάλλουν ούτε έχουν ουσία. Κάθε εννοιολογική διεργασία αυτής της κατάστασης είναι μια μορφή ενοχλητικού συναισθήματος. Στο τελικό επίπεδο, δεν υπάρχουν εννοιολογικές διεργασίες, επομένως δεν υπάρχουν ούτε ενοχλητικά συναισθήματα. Εξαίσιε γιε, επειδή δεν υπάρχουν ενοχλητικά συναισθήματα, δεν υπάρχει βάση των πάντων[4]. Επειδή δεν υπάρχει βάση των πάντων, δεν υπάρχει ούτε παραμονή στο τελικό επίπεδο. Επειδή δεν υπάρχει παραμονή, δεν υπάρχει ούτε και κάψιμο στο τελικό επίπεδο. Επειδή δεν υπάρχει κάψιμο στο τελικό επίπεδο, υπάρχει γαλήνη. Τα πράγματα, στο τελικό επίπεδο, δεν είναι όπως εκφράζονται με τις λέξεις. Όμως, εξαίσιε γιε, με αυτόν τον τρόπο δαμάζονται τα ενοχλητικά συναισθήματα, στο σχετικό επίπεδο.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Με ποιον τρόπο δαμάζονται τα ενοχλητικά συναισθήματα Μαντζούσρι; Είναι κάτι; Ή τίποτα;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, έτσι είναι. Φαντάσου πως ένας άνθρωπος βλέπει στον εφιάλτη του πως τον δαγκώνει ένα δηλητηριώδες φίδι. Αν και υποφέρει, του δίνουν ένα αντίδοτο και γίνεται καλά. Καθώς εξουδετερώνεται το δηλητήριο, ο πόνος του εξαφανίζεται. Τι σκέφτεσαι, εξαίσιε γιε;  Αυτός ο άνθρωπος είχε πραγματικά δαγκωθεί ή όχι;»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, στο τελικό επίπεδο, αυτό δεν συνέβη πραγματικά.»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Με ποιον τρόπο εξαίσιε γιέ, εξουδετερώθηκε το δηλητήριο;»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, το δάγκωμα δεν ήταν αληθινά υπαρκτό, επομένως ούτε και η εξουδετέρωση του δηλητηρίου ήταν αληθινά υπαρκτή.»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Με τον ίδιο τρόπο εξαίσιε γιε οι ευγενείς βλέπουν  χωρίς να βλέπουν, τα ενοχλητικά συναισθήματα στο τελικό επίπεδο. Με ρωτάς εξαίσιε γιε, με ποιον τρόπο δαμάζονται τα ενοχλητικά συναισθήματα. Με τον ίδιο τρόπο που στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει κάποιο εγώ, έτσι και τα ενοχλητικά συναισθήματα εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχουν. Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο ο εαυτός είναι το ως είναι. Έτσι εξαίσιε γιε, ο εαυτός στο τελικό επίπεδο δεν είναι ο εαυτός. [F.255.a] Επομένως εξαίσιε γιε, τα ενοχλητικά συναισθήματα στο τελικό επίπεδο δεν είναι τα ενοχλητικά συναισθήματα. Όποιος επικεντρώνεται στο να δαμάσει τα ενοχλητικά συναισθήματα στο τελικό επίπεδο, δεν επικεντρώνεται σε κάτι στο τελικό επίπεδο. Γιατί; Επειδή εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο δεν προβάλει κάτι κι έτσι όλα τα φαινόμενα είναι γαληνεμένα. Στο τελικό επίπεδο εξαίσιε γιε, δεν υπάρχει άρπαγμα, επομένως όλα τα φαινόμενα είναι πλήρως γαληνεμένα. Στο τελικό επίπεδο εξαίσιε γιε, όλα τα φαινόμενα είναι απαλλαγμένα από υπέρθεση επομένως όλα τα φαινόμενα είναι τελείως γαληνεμένα. Στο τελικό επίπεδο εξαίσιε γιε, όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα, επομένως είναι πέρα από παύση. Στο τελικό επίπεδο εξαίσιε γιε, δεν υπάρχει καμία απολύτως ουσία, επομένως όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι ποια είναι η πύλη όλων των ντάρμα;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Η σχετική αλήθεια εξαίσιε γιε, που χρησιμοποιεί κάθε είδος δήλωσης, λόγου, νόησης, αντικειμένων της νόησης, δραστηριότητας, σύμβασης και πράξης, είναι πύλη όλων των ντάρμα. Η τελική αλήθεια, που είναι αυτή, επειδή είναι αντίθετη προς όλα τα είδη λόγου, δηλώσεων, νόησης, αντικειμένων της νόησης, δραστηριοτήτων, συμβάσεων και πράξεων, είναι  πύλη όλων των ντάρμα.

«Επιπλέον εξαίσιε γιε, στο σχετικό επίπεδο, οι εσφαλμένες διανοητικές διεργασίες του νου, είναι  πύλη της σαμσάρα. Στο σχετικό επίπεδο, οι ορθές διανοητικές διεργασίες του νου, είναι  πύλη της νιρβάνα.

«Στο σχετικό επίπεδο, η αμφιβολία είναι η πύλη του σκοταδιού. Στο σχετικό επίπεδο, η απελευθέρωση είναι πύλη της απουσίας σκοταδιού.

«Στο σχετικό επίπεδο, η διανοητικότητα είναι πύλη των ενοχλητικών συναισθημάτων. Στο σχετικό επίπεδο, η μη διανοητικότητα είναι πύλη της απουσίας ενοχλητικών συναισθημάτων.

«Στο σχετικό επίπεδο, η απόσπαση είναι πύλη της σκέψης. Στο σχετικό επίπεδο, η ηρεμία είναι πύλη της γαλήνης.

«Στο σχετικό επίπεδο, η διατήρηση θεωρήσεων είναι πύλη της υπερηφάνειας. Στο σχετικό επίπεδο, η κενότητα είναι πύλη της απουσίας υπερηφάνειας.

«Στο σχετικό επίπεδο, το να βασίζεσαι σε αρνητικούς συντρόφους είναι πύλη προς τις ρίζες της μη αρετής. Στο σχετικό επίπεδο, το να βασίζεσαι σε ενάρετους πνευματικούς φίλους είναι πύλη προς όλες τις ρίζες της αρετής.

«Στο σχετικό επίπεδο, η λανθασμένη θεώρηση είναι πύλη όλων των βασάνων. [F.255.b] Στο σχετικό επίπεδο, η ορθή θεώρηση είναι πύλη όλης της ευτυχίας.

«Στο σχετικό επίπεδο, η φιλαργυρία είναι πύλη της φτώχεια. Στο σχετικό επίπεδο, η γενναιοδωρία είναι πύλη του μεγάλου πλούτου.

«Στο σχετικό επίπεδο, ένας κακός χαρακτήρας είναι πύλη όλων των κατώτερων επιπέδων. Στο σχετικό επίπεδο, η πειθαρχία είναι πύλη όλων των ανθρώπινων και θεϊκών γεννήσεων.

«Στο σχετικό επίπεδο, η κακή πρόθεση είναι πύλη της άσχημης εμφάνισης. Στο σχετικό επίπεδο, η υπομονή είναι πύλη της όμορφης εμφάνισης.

«Στο σχετικό επίπεδο, η τεμπελιά είναι πύλη της απουσίας πραγμάτωσης. Στο σχετικό επίπεδο, ο ζήλος είναι πύλη της πραγμάτωσης.

«Στο σχετικό επίπεδο, η σκέψη είναι πύλη της ταραχής. Στο σχετικό επίπεδο, η συγκέντρωση είναι πύλη της ευκαμψίας του νου.

«Στο σχετικό επίπεδο, η εσφαλμένη γνώση είναι πύλη της απουσίας κατανόησης.  Στο σχετικό επίπεδο, η γνώση είναι πύλη για τους τριάντα επτά κλάδους της φώτισης.

«Στο σχετικό επίπεδο, η αγάπη είναι η πύλη για να μην θυμώνεις. Στο σχετικό επίπεδο, το μεγάλο έλεος είναι η πύλη προς το αλτρουιστικό πνεύμα. Στο σχετικό επίπεδο, το αλτρουιστικό πνεύμα είναι η πύλη της απουσίας εξαπάτησης.  Στο σχετικό επίπεδο, η χαρά είναι πύλη της πεποίθησης στο Ντάρμα. Στο σχετικό επίπεδο, η ισότητα είναι η πύλη για να απελευθερωθείς από όλα τα σφάλματα.

«Στο σχετικό επίπεδο, οι εφαρμογές της επαγρύπνησης είναι πύλη για να μην αφήσεις καμία ρίζα αρετής να μειωθεί.  Στο σχετικό επίπεδο, οι τέλειες εγκαταλείψεις είναι πύλη της αυθεντικής επιμονής. Στο σχετικό επίπεδο, οι βάσεις των θαυματουργικών δυνάμεων είναι πύλη της ευλυγισίας σώματος και νου. Στο σχετικό επίπεδο, οι ικανότητες είναι πύλη προς την επίτευξη της πίστης. Στο σχετικό επίπεδο, οι δυνάμεις είναι πύλη για να νικηθούν όλα τα ενοχλητικά συναισθήματα. Στο σχετικό επίπεδο, οι κλάδοι της φώτισης είναι πύλη προς την πραγμάτωση της παντογνωσίας. Στο σχετικό επίπεδο, το οκταπλό μονοπάτι των ευγενών είναι πύλη προς την υπέρβαση όλων των μη ενάρετων δρόμων.

«Επιπλέον, εξαίσιε γιε, στο σχετικό επίπεδο, το πνεύμα της φώτισης είναι πύλη όλα των διδασκαλιών του Βούδα. Στο σχετικό επίπεδο, η διατήρηση του ιερού Ντάρμα είναι πύλη για να γίνεις κύριος όλων των ντάρμα. Στο σχετικό επίπεδο, η ωρίμανση των όντων είναι πύλη για να διατηρείς το ιερό Ντάρμα. Στο σχετικό επίπεδο η μέθοδος είναι πύλη για να γίνει γνώστης ως προς το σωστό και το λάθος. [F.256.a]  Στο σχετικό επίπεδο, η τελειότητα της σοφίας είναι πύλη προς τη νιρβάνα.

«Στο σχετικό επίπεδο, η μη εμφάνιση είναι πύλη για όλα τα ντάρμα.»[B2] 

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποια είναι η πύλη προς το αγέννητο;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Στο τελικό επίπεδο εξαίσιε γιε, η μη εμφάνιση είναι η πύλη, από κάθε άποψη.

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποια είναι η φύση της μη εμφάνισης;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Στο τελικό επίπεδο εξαίσιε γιε, η απουσία ουσίας είναι η φύση της μη εμφάνισης.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, έχει η μη εμφάνιση κάποια μέρη;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, τι πιστεύεις; Έχει ο ουρανός κάποια μέρη;»

Ο εξαίσιος γιος είπε, « Όχι Μαντζούσρι, δεν έχει.»

Ο Μαντζούσρι είπε, « Με τον ίδιο τρόπο εξαίσιε γιε, όπως ο ουρανός δεν έχει μέρη, το ίδιο και το αγέννητο δεν έχει μέρη.» 

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, αντιλαμβάνεσαι τη μη εμφάνιση στο τελικό επίπεδο;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, η μη εμφάνιση δεν αντιλαμβάνεται τη μη εμφάνιση. Γιατί αυτό; Επειδή εξαίσιε γιε, όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα, δεν εμφανίζονται και δεν έχουν καμία ουσία.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, έχεις αυτήν την ευγλωττία επειδή γνωρίζεις και κατανοείς όλα τα φαινόμενα;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, εσύ τι νομίζεις; Η ηχώ βγάζει ήχο επειδή γνωρίζει τα φαινόμενα;»

Ο εξαίσιος γιος απάντησε, «Μαντζούσρι, η ηχώ φυσικά και δεν γνωρίζει κανένα φαινόμενο. Ο ήχος στο σχετικό επίπεδο εκδηλώνεται από συνθήκες.»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Με τον ίδιο τρόπο εξαίσιε γιε, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα στο σχετικό επίπεδο, αφού βασιστούν στη συνθήκη της παρατήρησης όλων των όντων, μιλούν χωρίς να μιλούν.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποια είναι η βάση της διδασκαλίας σου;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, σε ποιον τύπο προβολής βασίζεται ο Τατάγκατα καθώς διδάσκει;»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, στο τελικό επίπεδο, ο Τατάγκατα δεν βασίζεται σε καμία προβολή.»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, με τον ίδιο τρόπο και στο τελικό επίπεδο, διδάσκω χωρίς να διδάσκω, χωρίς να βασίζομαι σε κανένα φαινόμενο.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, αν στο τελικό επίπεδο, διδάσκεις χωρίς να διδάσκεις, χωρίς να βασίζεσαι σε κανένα φαινόμενο, πάνω σε ποια βάση αφυπνίστηκες στην ανυπέρβλητη και τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, βασίστηκα στις πράξεις των άμεσων επιπτώσεων και χωρίς να αφυπνιστώ στην ανυπέρβλητη και τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση, αφυπνίστηκα στην ανυπέρβλητη και τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο βασίζεσαι στις πράξεις των άμεσων επιπτώσεων;»     

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο οι πράξεις των άμεσων επιπτώσεων δεν υπάρχουν πραγματικά ούτε έχουν κάποια ουσία. Σ’ αυτές βασίστηκα χωρίς να βασίζομαι.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ο Τατάγκατα εξήγησε, πως τα όντα γεννιούνται στις κολάσεις επειδή διαπράττουν τις πράξεις των άμεσων επιπτώσεων.»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, ο Τατάγκατα εξήγησε, πως τα όντα γεννιούνται στις κολάσεις επειδή διαπράττουν τις πράξεις των άμεσων επιπτώσεων. Παρομοίως, εξαίσιε γιε, ο Τατάγκατα διδάσκει χωρίς να διδάσκει, τον τρόπο να αφυπνιστείς γρήγορα στην ανυπέρβλητη και τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση με βάση τις πράξεις των άμεσων επιπτώσεων χωρίς να βασίζεσαι στις πράξεις των άμεσων επιπτώσεων.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποιες είναι οι πράξεις των άμεσων επιπτώσεων;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, οι πράξεις των άμεσων επιπτώσεων είναι εκείνες με τις οποίες τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα αφυπνίζονται τέλεια με γρήγορο τρόπο, χωρίς να αφυπνίζονται στην ανυπέρβλητη και τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση. Τέτοιες είναι οι πράξεις με τις άμεσες επιπτώσεις των μεγάλων όντων των Μποντισάτβα. [F.257.a]

«Εξαίσιε γιε, θα αναρωτιέσαι ποιες είναι οι πέντε πράξεις των άμεσων επιπτώσεων. Η πρώτη πράξη των άμεσων επιπτώσεων των μεγάλων όντων των Μποντισάτβα, εξαίσιε γιε, είναι η ακόλουθη. Όταν ένας Μποντισάτβα με καθαρό κίνητρο, έχει καλλιεργήσει το νου του, χωρίς να τον έχει καλλιεργήσει, προς την ανυπέρβλητη και τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση, δεν έχει καλλιεργήσει το νου του με στόχο τα επίπεδα των Ακροατών, των Πρατυεκαβούδα, αυτών με σημεία αναφοράς ή κάποιων ακραίων.

«Επίσης εξαίσιε γιε, η δεύτερη πράξη των άμεσων επιπτώσεων ενός Μποντισάτβα είναι η εξής. Όταν ο Μποντισάτβα φτιάξει- χωρίς να τον φτιάχνει-ένα νου που εγκαταλείπει όλα τα αποκτήματα, δεν θα αισθανθεί κανένα συναίσθημα φιλαργυρίας μέχρις ότου φτάσει στην ουσία της Φώτισης. 

«Επίσης εξαίσιε γιε, η τρίτη πράξη των άμεσων επιπτώσεων ενός Μποντισάτβα είναι η εξής.  

Όταν ο Μποντισάτβα δημιουργήσει- χωρίς να τον δημιουργεί-ένα νου που σκέφτεται, ‘Θα προστατεύω όλα τα όντα με κάθε δυνατό τρόπο,’ αυτό δεν θα το εγκαταλείψει.

«Επίσης εξαίσιε γιε, η τέταρτη πράξη των άμεσων επιπτώσεων ενός Μποντισάτβα είναι η εξής. Όταν ο Μποντισάτβα πραγματώσει την αυτοσυγκράτηση που κατανοεί πως στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα, δεν εμφανίζονται ούτε έχουν κάποια ουσία, τότε δεν γεννά καμία προσκόλληση σε υλική ύπαρξη, ουσία ή πραγματικότητα.

«Επίσης εξαίσιε γιε, η πέμπτη πράξη των άμεσων επιπτώσεων ενός Μποντισάτβα είναι η εξής. Όταν ο Μποντισάτβα χωρίς να τον δημιουργεί, έχει δημιουργήσει ένα νου που σκέφτεται, ‘ Θα κατανοήσω πλήρως όλα τα φαινόμενα με τα μέσα της στιγμιαίας γνώσης,’ δεν θα επαναπαυθεί πουθενά μέχρι να πραγματώσει, χωρίς να πραγματώνει, τη σοφία της παντογνωσίας που είναι προικισμένη με όλες τις έξοχες ιδιότητες.

«Παραμένοντας έτσι, χωρίς να παραμένει, ο Μποντισάτβα το μεγάλο ον θα αφυπνιστεί γρήγορα και τέλεια, χωρίς να έχει στο τελικό επίπεδο αφυπνιστεί, στην ανυπέρβλητη και τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση.» [F.257.b]

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, οι πράξεις εκείνες των άμεσων επιπτώσεων που προκαλούν στα παιδαριώδη κοινά όντα τη γέννηση στις κολάσεις, είναι ίδιες με αυτές που κάνουν ένα μεγάλο ον Μποντισάτβα, να αφυπνιστεί στην ανυπέρβλητη και τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση, χωρίς να αφυπνίζεται. Είναι σωστό αυτό;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, έτσι είναι, ναι. Γιατί; Στο τελικό επίπεδο εξαίσιε γιε, όλα τα φαινόμενα είναι κενά. Η κατανόηση αυτής της κενότητας είναι η φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.

«Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι χωρίς σημεία αναφοράς. Εξαίσιε γιε, η κατανόηση αυτής της κατάστασης χωρίς σημεία αναφοράς είναι η Φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.

«Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι απουσία ευχών. Εξαίσιε γιε, η κατανόηση αυτής της κατάστασης είναι η Φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.

«Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα δεν υπάρχουν ως κάτι που μπορεί να γίνει αντιληπτό. Εξαίσιε γιε, η κατανόηση αυτής της κατάστασης είναι η Φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.

«Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι πέρα από νοητικούς σχηματισμούς. Εξαίσιε γιε, η κατανόηση αυτής της κατάστασης όπου τα φαινόμενα είναι πέρα από νοητικούς σχηματισμούς, είναι η Φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η Φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.

«Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι πέρα από συνθήκες. Η κατανόηση αυτής της κατάστασης είναι η Φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η Φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.

«Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο δεν βλέπεις κανένα φαινόμενο. Η κατανόηση αυτής της κατάστασης είναι η Φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η Φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.

«Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα. [F.258.a] Εξαίσιε γιε, η κατανόηση της αγέννητης αυτής κατάστασης είναι η Φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η Φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.

«Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα δεν εμφανίζονται. Η κατανόηση αυτής της κατάστασης είναι η Φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η Φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.

«Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα δεν έχουν κάποια ουσία. Η κατανόηση αυτής της κατάστασης είναι η Φώτιση. Όμως, στο τελικό επίπεδο, η Φώτιση δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτό εκφράζεται μέσω των λέξεων.»

Ο εξαίσιος γιος τότε ρώτησε, «Μαντζούσρι, ποιος θα έχει πίστη σ’ αυτήν τη διδασκαλία;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Εξαίσιε γιε, αφού στο τελικό επίπεδο ούτε ο Τατάγκατα δεν έχει πίστη, ξέχνα τους Ακροατές, τους Πρατυέκα και όλους τους ακραίους που βασίζονται σε σημεία αναφοράς.»

Ο εξαίσιος γιος ρώτησε, «Μαντζούσρι, ποιος θα αποκτήσει βεβαιότητα σ’ αυτήν;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Βεβαιότητα θα αποκτήσουν όσοι, στο τελικό επίπεδο, δεν έχουν προσκόλληση σε κανένα φαινόμενο.»

Ο εξαίσιος γιος τον ρώτησε, «Ποιοι θα την εφαρμόσουν πραγματικά;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Όσοι δεν συγκεντρώνονται πραγματικά, στο τελικό επίπεδο, σε κανένα φαινόμενο.»

Ο εξαίσιος γιος τον ρώτησε, «Ποιοι θα έχουν πραγμάτωση;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Όσοι, στο τελικό επίπεδο, δεν πραγματώνουν κανένα φαινόμενο.»

Ο εξαίσιος γιος τον ρώτησε, «Μαντζούσρι, ποιοι είναι εκείνοι που στο τελικό επίπεδο δεν πραγματώνουν κανένα επίπεδο;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Εξαίσιε γιε, εκείνοι που στο σχετικό επίπεδο πραγματώνουν την παντογνωστική σοφία που είναι κοσμημένη με την υπέρτατη ιδιότητα.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, τι είδους φύση έχουν αυτοί;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο έχουν την αγέννητη φύση.»

Ο εξαίσιος γιος ρώτησε, «Μαντζούσρι, σε ποιανού τα χέρια θα καταλήξει αυτή η Σούτρα;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Εξαίσιε γιε, στο σχετικό επίπεδο, στα χέρια εκείνων που προσφέρουν το ιερό Ντάρμα σε όλα τα όντα.» [F.258.b]

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο αυτοί θα παραμένουν;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο θα παραμένουν στο αγέννητο, μη εμφάνιση και χωρίς ουσία.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο θα προχωρήσουν;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο θα προχωρήσουν μέσα στο αγέννητο, μη εμφάνιση και χωρίς ουσία.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο ο μη αναστρέψιμος Μποντισάτβα, το μεγάλο ον, θα πραγματώσει τη Φώτιση;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, όποιος είναι μη αναστρέψιμος Μποντισάτβα, δεν υπάρχει περίπτωση και δυνατότητα να μην πραγματώσει τη Φώτιση.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, τι αφήνει πίσω ο Μποντισάτβα το μεγάλο ον;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο, ο Μποντισάτβα το μεγάλο ον αφήνει πίσω τις σκέψεις. Αφήνει πίσω τα επίπεδα των Ακροατών, των Πρατυέκα και των ακραίων που βασίζονται σε σημεία αναφοράς.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, τι δεν αφήνει πίσω ο Μποντισάτβα το μεγάλο ον;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, ο Μποντισάτβα το μεγάλο ον, δεν αφήνει πίσω όλα τα φαινόμενα που είναι όμοια στο ότι δεν εμφανίζονται. Αν αναρωτιέσαι γιατί, επειδή στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι όμοια στο ότι δεν εμφανίζονται και το ίδιο είναι και ο Μποντισάτβα το μεγάλο ον. Γι αυτό δεν τα αφήνουν πίσω.»

Ο εξαίσιος γιος τον ρώτησε, «Όταν μιλάμε για την ομοιότητα όλων των φαινομένων ως προς το ότι δεν εμφανίζονται, με ποιο φαινόμενο αυτό ορίζεται;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Η ομοιότητα όλων των φαινομένων ως προς το ότι δεν εμφανίζονται, ορίζει ότι στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει διαφοροποίηση.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, με ποιο τρόπο η ομοιότητα όλων των φαινομένων ως προς το ότι δεν εμφανίζονται, προβάλει ως διαφοροποίηση;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, [F.259.a]εκείνος που σκέφτεται πως η ομοιότητα όλων των φαινομένων ως προς το ότι δεν εμφανίζονται, στο τελικό επίπεδο έχει υλική υπόσταση, υλικότητα και ουσία, στο τελικό επίπεδο θα βιώσει διαφοροποίηση. Ως προς το βίωμα της διαφοροποίησης στο τελικό επίπεδο, αυτό αναπτύσσεται σε πολλές θεωρήσεις που εμπεριέχουν σημεία αναφοράς. Εκείνοι που διατηρούν αυτές τις πολλές θεωρήσεις που εμπεριέχουν σημεία αναφοράς, περιπλανιόνται ανήμποροι στα διάφορα είδη ύπαρξης. Εξαίσιε γιε, εκείνος που δεν σκέφτεται πως η ομοιότητα όλων των φαινομένων ως προς το ότι δεν εμφανίζονται, στο τελικό επίπεδο έχει υλική υπόσταση, υλικότητα και ουσία, στο τελικό επίπεδο δεν θα βιώσει διαφοροποίηση. Εφόσον δεν θα βιώνει στο τελικό επίπεδο διαφοροποίηση, στο τελικό επίπεδο θα κατανοεί την απουσία υλικής υπόστασης. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα κατανοήσει πως όλα τα φαινόμενα στο τελικό επίπεδο είναι όμοια στο ότι χαρακτηρίζονται ως αγέννητα.»

Ο εξαίσιος γιος ρώτησε, «Μαντζούσρι, υπάρχει κάποια μέθοδος που μπορεί να αφυπνίσει έναν Μποντισάτβα με ενοχλητικά συναισθήματα, αλλά όχι κάποιον που δεν έχει ενοχλητικά συναισθήματα;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, υπάρχει. Στο σχετικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα προβάλλουν κι εξαφανίζονται. Έτσι, στο σχετικό επίπεδο, η αφύπνιση των Μποντισάτβα επίσης εμφανίζεται. Γιατί; Στο τελικό επίπεδο εξαίσιε γιε, τα φαινόμενα είναι χωρίς ενοχλητικά συναισθήματα, χωρίς γέννηση και χωρίς παύση. Οποιοδήποτε φαινόμενο που στο τελικό επίπεδο είναι χωρίς ενοχλητικά συναισθήματα, χωρίς γέννηση και χωρίς παύση, είναι επίσης στο τελικό επίπεδο πέρα από πραγμάτωση. Ποτέ δεν μπορέσει να πραγματωθεί ούτε ήταν ποτέ πραγματωμένο. Γιατί; Επειδή εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα. Επομένως, εξαίσιε γιε, μέσα από αυτή τη μέθοδο, οι Μποντισάτβα με ενοχλητικά συναισθήματα μπορούν να αφυπνιστούν, όμως κάποιος που δεν έχει ενοχλητικά συναισθήματα, δεν μπορεί.»   

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, υπάρχει κάποια μέθοδος με την οποία, ένας Μποντισάτβα που έχει απληστία να μπορεί να ολοκληρώσει την τελειότητα της γενναιοδωρίας, όμως να μην μπορούν εκείνοι που είναι γενναιόδωροι;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Ναι, υπάρχει μια μέθοδος με την οποία ένας άπληστος Μποντισάτβα [F.259.b] να μπορεί να ολοκληρώσει την τελειότητα της γενναιοδωρίας, όμως να μην μπορούν εκείνοι που είναι γενναιόδωροι. Γιατί; Επειδή η απληστία ενός Μποντισάτβα στο σχετικό επίπεδο είναι, να μην εγκαταλείπουν ούτε να διώχνουν, κανένα όν ούτε καμιά διδασκαλία του Βούδα.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, υπάρχει κάποια μέθοδος με την οποία, ένας Μποντισάτβα με κακή συμπεριφορά μπορεί να ολοκληρώσει την τελειότητα της πειθαρχίας, όμως εκείνοι που είναι πειθαρχημένοι να μη μπορούν;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Υπάρχει. Όταν ένας Μποντισάτβα εξαίσιε γιε, αποφεύγει την επιφανειακή πειθαρχία με σκοπό να ωριμάσει τα όντα, αυτή είναι η τελειότητα της πειθαρχίας ενός Μποντισάτβα στο σχετικό επίπεδο.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, υπάρχει κάποια μέθοδος υπομονής για τον Μποντισάτβα που έχει εγκαταλείψει την υπομονή;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Υπάρχει εξαίσιε γιε. Ο Μποντισάτβα που στο τελικό επίπεδο δεν έχει υπομονή με οποιοδήποτε φαινόμενο που έχει υλική υπόσταση, υλικότητα και ουσία, κατέχει στην πραγματικότητα με έναν ανείπωτο τρόπο, την υπέρτατη υπομονή. Εξαίσιε γιε, κατά τρόπο απαλλαγμένο από σημεία αναφοράς, αυτή είναι η υπέρτατη υπομονή ενός μεγάλου όντος, ενός Μποντισάτβα.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, υπάρχει κάποια μέθοδος με την οποία, ένας τεμπέλης Μποντισάτβα μπορεί να αποκτήσει ζήλο;»

 Ο Μαντζούσρι είπε, «Υπάρχει εξαίσιε γιε. Ο τεμπέλης Μποντισάτβα δεν μοιάζει με εκείνους τους προκομμένους Ακροατές, Πρατυέκα και ακραίους που χρησιμοποιούν τον εύκολο ζήλο που εμπεριέχει εστίαση.»

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, υπάρχει κάποια μέθοδος με την οποία, ένας ξεχασιάρης/επιλήσμων Μποντισάτβα, να μπορεί να παραμένει στην ισότητα;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Υπάρχει εξαίσιε γιε. Ο Μποντισάτβα εκείνος που ακόμα και στον ύπνο του, δεν εμφανίζει σκέψεις υλικής υπόστασης, υλικότητας και ουσίας,  στο τελικό επίπεδο παραμένει στην ισότητα χωρίς σημεία αναφοράς.» [F.260.a

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, υπάρχει κάποια μέθοδος με την οποία, ένας Μποντισάτβα χωρίς γνώση, μπορεί να αποκτήσει μεγάλη γνώση;»

Ο Μαντζούσρι είπε, «Υπάρχει εξαίσιε γιε. Γιατί; Στο τελικό επίπεδο εξαίσιε γιε, η γνώση διακρίνει όλα τα φαινόμενα. Όμως, όταν αναζητήσει κάποιος τα φαινόμενα, αυτά εξαφανίζονται και δεν μπορείς να τα δεις. Το ίδιο είναι και η γνώση, στο τελικό επίπεδο δεν υπάρχει ούτε μπορείς να τη δεις. Επομένως, μιλά κανείς για την ‘απόκτηση της γνώσης’ ως προς το σχετικό επίπεδο, ακόμα κι αν αυτή η γνώση είναι αγέννητη ως προς το τελικό επίπεδο. Σύμφωνα με αυτήν τη γνώση εξαίσιε γιε, ο Μποντισάτβα που δεν έχει γνώση ονομάζεται αυτός που κατέχει μεγάλη γνώση ή αυτός που κατέχει ιδιαίτερα ανώτερη γνώση ή αυτός που κατέχει ιερή γνώση ή ο κάτοχος της γνώσης ή αυτός που κατέχει γνώση χωρίς εστίαση. Στο τελικό επίπεδο τα πράγματα δεν είναι όπως περιγράφονται.»

Τότε ο Ευλογημένος απευθύνθηκε στον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα. «Άριστα!» είπε. «Άριστα, άριστα! Μαντζούσρι, μίλησες καλώς και εξήγησες χωρίς να εξηγείς, τις πράξεις και τις μη πράξεις των μεγάλων όντων, των Μποντισάτβα. Μαντζούσρι,  ο άνθρωπος που λιμοκτονεί, που είναι αδύναμος κι αδύνατος, καλύτερα να υποφέρει, παρά εν αγνοία του να φάει δηλητηριασμένη τροφή. Παρομοίως Μαντζούσρι, οι Μποντισάτβα καλύτερα να έχουν μη διανοητική απληστία, κακή συμπεριφορά, κακή προαίρεση, τεμπελιά, λησμοσύνη και έλλειψη γνώσης κι έτσι να μην εμπλέκονται με τις διανοητικές εφαρμογές της γενναιοδωρίας, της πειθαρχίας, της υπομονής, της επιμονής, της συγκέντρωσης και της γνώσης των Ακροατών και των Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς.  Γιατί; Επειδή το τελευταίο εμφανίζει τα λάθη των δηλητηριωδών σημείων αναφοράς και πρέπει να κατανοηθεί, πως αυτό είναι ένας κίνδυνος στο σχετικό επίπεδο.» 

Σ’ αυτό το σημείο ο εξαίσιος γιος Άριστος Κανόνας [F.260.b] ρώτησε τον Ευλογημένο: «Ευλογημένε, οι Μποντισάτβα τα μεγάλα όντα, δεν φοβούνται τα ενοχλητικά συναισθήματα;»

Ο Ευλογημένος είπε, «Εξαίσιε γιε, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα, φοβούνται τα ενοχλητικά συναισθήματα στο σχετικό επίπεδο. Αλλά ακόμα πιο πολύ φοβούνται τη νοοτροπία των Ακροατών και των Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς. Ο φόβος τους για τα ενοχλητικά συναισθήματα δεν είναι συγκρίσιμος.»

Ο εξαίσιος γιος ρώτησε, «Ευλογημένε, γιατί αυτό;»

Ο Ευλογημένος είπε, «Εξαίσιε γιε, θα πρέπει να αναρωτηθείς γι αυτό! Γιατί δεν το εξηγείς ο ίδιος όσο καλύτερα μπορείς; Τι σκέφτεσαι εξαίσιε γιε; Αν κάποιος ήθελε να επιβιώσει, ο μεγαλύτερός του φόβος θα ήταν να του κόψουν τα άκρα ή να χάσει το κεφάλι του;»

Ο εξαίσιος γιος απάντησε, «Ευλογημένε, αυτός που χάνει τα άκρα του, μπορεί να επιβιώσει. Επομένως, αν ήθελε να αποκτήσει αρετή, θα μπορούσε ακόμα να ακολουθήσει έναν ενάρετο δρόμο, που θα γινόταν αιτία να επαναγεννηθεί σε ανώτερα πεδία. Όμως Ευλογημένε, όποιος έχει χάσει το κεφάλι του, δεν μπορεί να επιζήσει. Έτσι, ακόμα κι αν επεδίωκε την αρετή, δεν θα μπορούσε πραγματικά να ακολουθήσει έναν ενάρετο δρόμο.»

Ο Ευλογημένος είπε, «Εξαίσιε γιε, παρομοίως, είναι καλύτερο να δρα ο Μποντισάτβα χωρίς σημεία αναφοράς, ακόμα κι αν αυτό εμπεριέχει παραβιάσεις, κι έτσι να μην έχει τις ιδιότητες και τις εκπαιδεύσεις εκείνων που πέφτουν στη θεώρηση των Ακροατών και των Πρατυέκα, που βασίζονται σε σημεία αναφοράς. Είναι καλύτερος ο άπληστος Μποντισάτβα που δεν εγκαταλείπει όλα τα όντα ούτε αποδιώχνει τις ιδιότητες των Βούδα. Είναι καλύτερος ο Μποντισάτβα με την κακή συμπεριφορά από αυτόν που αποτυγχάνει να ωριμάσει τους άλλους. Είναι καλύτερος ο Μποντισάτβα, το μεγάλο ον, που ασκείται με πίστη στο επίπεδο της δράσης με βεβαιότητα  στην απουσία εστίασης και έχει ενοχλητικά συναισθήματα, από το να είναι Ακροατής ή Πρατυέκα που βασίζεται σε σημεία αναφοράς, που αποκτά σιγουριά και είναι απαλλαγμένος από τα ενοχλητικά συναισθήματα. [F.251.a]

Ο εξαίσιος γιος είπε, «Ευλογημένε, οι πράξεις των μεγάλων όντων των Μποντισάτβα, που είναι μη πράξεις, είναι αντίθετες με ολόκληρο τον κόσμο. Ευλογημένε, όταν έχουν σχηματιστεί τα δηλητηριώδη λάθη των σημείων αναφοράς, η πειθαρχία των Ακροατών και των Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς, γίνεται μια νοσηρή κατάσταση για τους Μποντισάτβα. Όσο εργατικοί κι αν είναι οι Ακροατές και οι Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς, τα δηλητηριώδη λάθη των σημείων αναφοράς έχουν σχηματιστεί κι έτσι η εργατικότητά τους είναι κατώτερη της τεμπελιάς των Μποντισάτβα.»

Ο Ευλογημένος είπε, «Η τροφή ενός άπορου ανθρώπου, είναι δηλητήριο για τον παγκόσμιο μονάρχη. Το ίδιο είναι εξαίσιε γιε, για τους Μποντισάτβα με τεμπελιά και κακή συμπεριφορά, η πειθαρχία και η εργατικότητα των Ακροατών και των Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς. Γιατί αυτό; Εξ αιτίας της εμπλοκής των δηλητηριωδών σφαλμάτων των σημείων αναφοράς.

« Εξαίσιε γιε, ο πλούτος ενός ανθρώπου που ενδιαφέρεται μόνο για τις προσωπικές του επιτεύξεις, δεν είναι επαρκής για να διασφαλίσει την ευημερία μιας ολόκληρης πόλης. Με τον ίδιο τρόπο, εξαίσιε γιε, η επιμονή εκείνων που έχουν τη φτωχή, κατώτερη και διανοητική συμπεριφορά των Ακροατών και των Πρατυέκα, δεν μπορεί να απελευθερώσει ακόμα και τα όντα εδώ στη Τζαμπουντβίπα, πόσο μάλλον όλα τα όντα.

«Εξαίσιε γιε, σαν τον ηγέτη που  δίνει με αγάπη και συμπόνια μεγάλα πλούτη και απολαύσεις στους άλλους και μπορεί να χρησιμοποιήσει τον πλούτο του για να ολοκληρώσει την ευτυχία σε αμέτρητα όντα, ώστε να δώσει σε όλα τα όντα την ανυπέρβλητη ευτυχία, έτσι με τον ίδιο τρόπο εξαίσιε γιε, όποιος αναπτύσσει την υπέρτατη συμπεριφορά των Μποντισάτβα και εμπνέει όλα τα όντα με τη γνώση, τα μέσα, τη μεγάλη αγάπη και το έλεος [F.261.b] θα ωριμάσει αμέτρητα όντα μέσω της επιμονής του πέρα από εστίαση και του μεγάλου πλούτου των συσσωρεύσεων αρετής και σοφίας, που συγκεντρώθηκε αμέτρητα τρις εκατομμύρια μεγάλα κάλπα. Χωρίς να τα εδραιώνει, θα εδραιώνει όλα τα όντα στην παντογνωσία.» 

Ο Σεβάσμιος Μαχακάσυαπα τώρα απευθύνθηκε στον Ευλογημένο. «Ευλογημένε» είπε, «οι Ακροατές πραγματώνουν όλα τα μη σύνθετα φαινόμενα ενώ Ευλογημένε, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα ταξινομούνται στα σύνθετα φαινόμενα. Με ποιο τρόπο αυτό επισκιάζει όλους τους Ακροατές και τους Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς και που περιλαμβάνονται στα μη σύνθετα;»

Ο ευλογημένος είπε, «Κάσυαπα θα σου δώσω μια αναλογία για να στο περιγράψω. Μερικοί άνθρωποι χρειάζονται αναλογίες για να καταλάβουν το νόημα αυτών που λέει ένα επιδέξιο ον. Έτσι είναι: φαντάσου πως οι τέσσερις μεγάλοι ωκεανοί είναι γεμάτοι βούτυρο. Μετά φαντάσου κάποιον που θέλει να πάρει μια σταγόνα βουτύρου από τους ωκεανούς, χρησιμοποιώντας την άκρη μιας τρίχας που είναι χωρισμένη σε εκατό μέρη. Νομίζεις Κάσυαπα, πως η σταγόνα του βουτύρου που βγήκε από την άκρη αυτής της τρίχας που είναι χωρισμένη σε εκατό μέρη, θα μπορούσε να επισκιάσει τους τέσσερις μεγάλους ωκεανούς που είναι γεμάτοι με βούτυρο;»

Ο Κάσυαπα είπε, «Όχι Ευλογημένε, δεν θα μπορούσε. Δεν θα μπορούσε Τατάγκατα.»

Ο Ευλογημένος είπε, «Επιπλέον Κάσυαπα, ποιο απ αυτά τα δύο θα ήταν μεγαλύτερο, καλύτερο, επιφανέστερο και ποιο πολύτιμο;»

Ο Κάσυαπα είπε, «Ευλογημένε, ακόμα κι ένα τρισεκατομμυριοστό ενός και μόνο ωκεανού Ευλογημένε, θα ήταν πολύ μεγαλύτερο, καλύτερο, επιφανέστερο και ποιο πολύτιμο, από την μια αυτή σταγόνα. Ευλογημένε, η σταγόνα του βουτύρου που βγήκε από την άκρη της τρίχας που είναι χωρισμένη σε εκατό μέρη, δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό, πόσο μάλλον και με τους τέσσερις μεγάλους ωκεανούς.»

Ο Ευλογημένος είπε, «Όπως μ’ αυτήν την αναλογία, έτσι [F.261.a]και η μη σύνθετη σοφία των Ακροατών και των Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς, είναι το ίδιο αμελητέα σαν τη σταγόνα του βουτύρου που βγήκε από την άκρη της τρίχας που είναι χωρισμένη σε εκατό μέρη, εφόσον εμπεριέχει σημεία αναφοράς.

«Κάσυαπα, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα είναι σαν τους τέσσερις μεγάλους ωκεανούς που είναι γεμάτοι με βούτυρο αυτής της αναλογίας. Είναι απαλλαγμένοι από σημεία αναφοράς. Είναι κοσμημένοι με όλες τις υπέρτατες όψεις της δράσης, χωρίς να δρουν, της αφοσιωμένης εξάσκησης. Ενσαρκώνουν όλες τις συσσωρεύσεις αρετής και σοφίας. Χωρίς να βλέπουν/θεωρούν, βλέπουν τη σοφία του σύνθετου. Επιπλέον, με τη αστραποβόλα φωτιά της τελικής αλήθειας, ωριμάζουν τα όντα και έτσι τα μεταμορφώνουν, χωρίς να βασίζονται σε σημεία αναφοράς, στην παντογνωστική σοφία που είναι κοσμημένη με όλες τις υπέρτατες ιδιότητες.

«Κάσυαπα, αυτός είναι ο τρόπος που τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα, χωρίς να βασίζονται σε σημεία αναφοράς, επισκιάζουν τους Ακροατές και τους Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς και ου πραγματώνουν το μη σύνθετο.

«Κάσυαπα σε μιαν άλλη αναλογία, φαντάσου μια πόλη γεμάτη με εκατοντάδες χιλιάδες ημιπολύτιμα μπιχλιμπίδια. Την ίδια ώρα στον ωκεανό βρίσκεται ένα πλοίο που αβίαστα και άνετα μεταφέρει στη στεριά πολύτιμα και ακριβά πετράδια βηρυλλίου. Τι νομίζεις; Τα ημιπολύτιμα πετράδια που υπάρχουν στη πόλη μπορούν να επισκιάσουν τα πολύτιμα πετράδια βηρυλλίου;»

Ο Κάσυαπα είπε, «Όχι Ευλογημένε, δεν μπορούν. Δεν μπορούν Τατάγκατα.»

Ο Ευλογημένος είπε, « Με τον ίδιο τρόπο που βλέπεις τα ημιπολύτιμα μπιχλιμπίδια που υπάρχουν στην πόλη, έτσι θα πρέπει να θεωρείς τους Ακροατές και τους Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς και την πραγμάτωση του μη σύνθετου. Κάσυαπα, όπως τα πολύτιμα πετράδια βηρυλλίου που πρώτα ανακαλύπτονται στον ωκεανό, μετά μεταφέρονται στο πλοίο και χωρίς κόπο φτάνουν στον εμπορικό οίκο, έτσι Κάσυαπα θα πρέπει να βλέπεις τους Μποντισάτβα τα μεγάλα όντα, να φτάνουν στους εμπορικούς οίκους στη πόλη της κυκλικής ύπαρξης που χωρίς να εδραιώνουν κανέναν, εδραιώνουν όλα τα όντα στην ανυπέρβλητη και [F.262.b]τέλεια ολοκληρωμένη Φώτιση.

«Κάσυαπα, σκέψου κι αυτή την αναλογία. Τον τρίτο μήνα της Άνοιξης που όλη η γη είναι γεμάτη με καλλιέργειες, ένα μικρό έντομο μεταφέρει ένα κόκκο σταριού  για να φάει. Ποιο είναι μεγαλύτερο; Αυτός ο κόκκος σταριού ή όλα τα σιτηρά της γης;»

Ο Κάσυαπα απάντησε, «Ευλογημένε, όλα τα σιτηρά του κόσμου θα έφτιαχναν ένα απείρως μεγαλύτερο σωρό σιτηρών, που θα μπορούσε να θρέψει αμέτρητα, άπειρα όντα. Ενώ Ευλογημένε, ο μοναδικός κόκκος που μεταφέρει το μικρό έντομο για να φάει, δεν θα μπορούσε να συντηρήσει ούτε ένα ον.»

Ο Ευλογημένος είπε, «Έτσι θα πρέπει να βλέπεις Κάσυαπα, το αποτέλεσμα που είναι η αμόλυντη απελευθέρωση όλων των Ακροατών και των Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς, σαν τον μοναδικό κόκκο που μεταφέρει ένα μικρό έντομο για να φάει. Απεναντίας Κάσυαπα, θα πρέπει να βλέπεις τις ρίζες της αρετής των μεγάλων όντων των Μποντισάτβα, σαν ολόκληρη τη γη που είναι γεμάτη με σιτηρά. Οι συσσωρεύεις αρετής και σοφίας ενσωματώνουν με έναν ανυπέρβλητο τρόπο όλες τις διδασκαλίες του Βούδα, όπως τις έξι τελειότητες, με τα μέσα της παραμονής, χωρίς να παραμένουν, στη σχετική και τελική αλήθεια. Όταν ωριμάσουν, η ευδαιμονία της ανυπέρβλητης σοφίας που είναι κοσμημένη με την υπέρτατη όλων των ιδιοτήτων, γίνεται, πέρα από σημεία αναφοράς, η τροφή όλων των όντων.»

Ο Σεβάσμιος Μαχακάσυαπα αναφώνησε προς τον Ευλογημένο, « Αυτό είναι καταπληκτικό Ευλογημένε! Αυτό είναι καταπληκτικό Τατάγκατα! Είναι έτσι όπως ακριβώς εξήγησε ο Ευλογημένος, χωρίς να εξηγεί. Με αυτόν τον τρόπο Ευλογημένε, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα, με τα μέσα της ανυπέρβλητης σοφίας χωρίς εστίαση, που είναι κοσμημένη με την ανυπέρβλητη όλων των ιδιοτήτων, δρουν, χωρίς να δρουν στο επίπεδο της αφοσιωμένης εξάσκησης– κι έτσι επισκιάζουν τους Ακροατές και τους Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς.» [F.263.a]

Οι Μποντισάτβα τα μεγάλα όντα, που ήρθαν από το βουδικό πεδίο τους Ευλογημένου Τατάγκατα Ρατνακέτου στο πεδίο Σάχα μαζί με τον ευγενή Μαντζούσρι, απευθύνθηκαν στον Ευλογημένο.

«Ευλογημένε έτσι είναι. Οι οδηγίες των Ακροατών και των Πρατυέκα που βασίζονται σε σημεία αναφοράς, όπως είναι ο τρόπος να εγκαταλείψει κανείς τα ενοχλητικά συναισθήματα και να προσδιορίσει τα παραπτώματα, είναι όλες διανοητικές και ειδικές οδηγίες που περιλαμβάνουν σημεία αναφοράς.

«Στο βουδικό πεδίο του Ευλογημένου, Τατάγκατα, Άξιου, Τέλειου Βούδα Ρατνακέτου, δεν υπάρχουν τέτοιες οδηγίες που περιλαμβάνουν σημεία αναφοράς. Οδηγίες που περιλαμβάνουν εστίαση δεν υπάρχουν. Αντ’ αυτού Ευλογημένε, τα όντα εκεί ακούν, χωρία να ακούν, τις καθαρές οδηγίες των μεγάλων όντων των Μποντισάτβα. Ακούν, χωρίς να ακούν, τις μη αναστρέψιμες οδηγίες. Ακούν, χωρίς να ακούν, τις οδηγίες για το ότι τα φαινόμενα είναι πρωταρχικώς αγέννητα. Ακούν, χωρίς να ακούν, τις οδηγίες για το πώς, όλα τα φαινόμενα στο τελικό επίπεδο δεν εμφανίζονται.

«Ο Ευλογημένος, ο Τατάγκατα, ο Άξιος, ο Τέλειος Βούδας Σακυαμούνι, πέρασε μεγάλες δυσκολίες. Δείχνοντας υπομονή στη μεγάλη δυστυχία και κατανοώντας πως στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα, δίδαξε το ανώτερο, το μεσαίο και το κατώτερο Ντάρμα.

«Έτσι είναι: στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα, δεν εμφανίζονται και δεν έχουν κάποια ουσία. Όμως, από αυτήν τη μοναδική ταυτότητα που μοιράζονται όλα τα φαινόμενα στο τελικό επίπεδο, ο Ευλογημένος διδάσκει το Ντάρμα, χωρίς να διδάσκει, με πολλούς τρόπους ώστε να ταιριάξει με τα σημεία αναφοράς όλων των όντων.»

Στη συνέχεια, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα ξεκίνησαν να τιμούν τον Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο, Τέλειο Βούδα Σακυαμούνι, με εξαιρετικές προσφορές όπως θεϊκά λουλούδια, αρωματικά βότανα, θυμιάματα, [F.263.b]γιρλάντες λουλουδιών, αλοιφές, πούδρες, ράσα, ομπρέλες, εμβλήματα, σημαίες και θόλους με νικητήριες σημαίες.

Απευθύνθηκαν στον Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα. «Μαντζούσρι», είπαν, «τώρα θα πάμε στον Στολισμένο Κόσμο.»

Ο Μαντζούσρι τους είπε, «Παιδιά ευγενούς οικογενείας, αν ξέρετε πως ήρθε η ώρα να φύγετε, τότε κάντε το.»

Τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα τον ρώτησαν, «Μαντζούσρι δεν θα έρθεις μαζί μας;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Παιδιά ευγενούς οικογενείας, όλα τα βουδικά πεδία είναι ένα βουδικό πεδίο. Παρομοίως όλα τα ντάρμα είναι ένα ντάρμα. Παρομοίως όλα τα όντα είναι ένα ον. Αφού δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους, παιδιά ευγενούς οικογενείας, θα πάω κι εγώ εκεί.»

Τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα τον ρώτησαν, «Μαντζούσρι με ποιον τρόπο όλα τα βουδικά πεδία είναι ένα βουδικό πεδίο; Μαντζούσρι με ποιον τρόπο όλοι οι Βούδες είναι ένας Βούδας; Μαντζούσρι με ποιον τρόπο όλα τα Ντάρμα είναι ένα Ντάρμα; Μαντζούσρι με ποιον τρόπο όλα τα όντα είναι ένα ον;»

Ο Μαντζούσρι απάντησε, «Παιδιά ευγενούς οικογενείας, κανένα βουδικό πεδίο δεν είναι πεδίο. Γιατί; Επειδή στο τελικό επίπεδο είναι αγέννητα. Παιδιά ευγενούς οικογενείας, κανένας Βούδας δεν είναι Βούδας. Γιατί; Επειδή στο τελικό επίπεδο δεν εμφανίζονται. Παιδιά ευγενούς οικογενείας κανένα ντάρμα δεν είναι ντάρμα. Γιατί; Επειδή στο τελικό επίπεδο δεν έχουν ουσία. Παιδιά ευγενούς οικογενείας, κανένα ον δεν είναι ον. Γιατί; Επειδή στο τελικό επίπεδο δεν εμφανίζονται.»

Μ’ αυτά τα λόγια ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα [F.264.a] έκανε αυτόν τον τρις χιλιόκοσμο να εμφανιστεί ακριβώς και χωρίς καμιά διαφορά, σαν τον Στολισμένο Κόσμο του Ευλογημένου Τατάγκατα Ρατνακέτου. Καθώς με αυτόν τον τρόπο εκπλήρωσε την πρόθεσή του, κάθισε σε απορρόφηση. Στη συνέχεια οι Μποντισάτβα είδαν κι αυτοί τον Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο, Τέλειο Βούδα Ρατνακέτου και τον Στολισμένο Κόσμο. Στην πραγματικότητα, οι Μποντισάτβα νόμισαν πως είχαν πάει στον Στολισμένο Κόσμο. Κοιτάζοντας τον Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο, Τέλειο Βούδα Σακυαμούνι, τον είδαν με τα ίδια χρώματα και τη μορφή του Ευλογημένου Τατάγκατα Ρατνακέτου. Ακόμα και οι Ακροατές νόμισαν πως έγιναν Μποντισάτβα.

Τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα, που νόμιζαν πως έβλεπαν τον Ρατνακέτου, ρώτησαν τον Ευλογημένο Τατάγκατα Σακυαμούνι, «Ευλογημένε, ποιος μας έφερε στον Στολισμένο Κόσμο;»

Ο Ευλογημένος Σακυαμούνι τους ρώτησε, «Παιδιά ευγενούς οικογενείας, ποιος σας οδήγησε;»

Τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα απάντησαν, «Ευλογημένε, ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα μας οδήγησε.»

Ο ευλογημένος Σακυαμούνι είπε, «Παιδιά ευγενούς οικογενείας, ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα σας έφερε εδώ χωρίς πηγαιμό και ερχομό.»

Ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα είπε στα μεγάλα όντα τους Μποντισάτβα. «Παιδιά ευγενούς οικογενείας, για να βρείτε που οδηγηθήκατε και από που οδηγηθήκατε, κοιτάξτε με την ισότητά σας!»

Όταν τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα κοίταξαν με την διαλογιστική τους απορρόφηση [F.264.b]είδαν πως δεν είχαν ποτέ φύγει από τον κόσμο Σάχα. Έκπληκτοι και γεμάτοι θαυμασμό αναφώνησαν, «Αν και ποτέ δεν αφήσαμε τη θέση μας, νομίσαμε πως ταξιδέψαμε στον Στολισμένο Κόσμο. Όμως ο Μαντζούσρι τα προκάλεσε όλα αυτά με τα μέσα της ασύλληπτης ευλογίας του χωρίς ευλογία!» Και πρόσθεσαν, «Ευλογημένε, είθε όλα τα όντα επίσης, να πετύχουν την ευλογία αυτή, χωρίς σημεία αναφοράς!»

Τότε ο Ευλογημένος Σακυαμούνι είπε στους Μποντισάτβα. «Παιδιά ευγενούς οικογενείας, σκεφτείτε την αναλογία αυτή. Το διάστημα εμπεριέχει τη γη καθώς και το ξύλο, τον ψευδάργυρο, τον χαλκό, το ασήμι, τον χρυσό, τα πετράδια, τα μαργαριτάρια, τα βηρύλλια, τα βούκινα, τον κρύσταλλο, τα κοράλλια[5], το μάτι της γάτας, τα δεξιόστροφα κοχύλια και τα κόκκινα μαργαριτάρια …so that of these are

contained within space.(ασάφεια…) Την ίδια στιγμή όμως, παιδιά ευγενούς οικογενείας, αν και στο σχετικό επίπεδο εμπεριέχονται διαφορετικά πράγματα, το ίδιο το διάστημα παραμένει αδιαφοροποίητο. Γιατί αυτό; Επειδή στο τελικό επίπεδο το διάστημα δεν έχει κάποια ουσία.

Με τον ίδιο τρόπο, παιδιά ευγενούς οικογενείας, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι βέβαιο πως είναι αγέννητα, δεν εμφανίζονται και δεν έχουν κάποια ουσία. Όμως, εξ αιτίας της σχετικότητας των συμβάσεων του κόσμου, προσδιορίζονται και αποδίδονται με έναν συμβατικό τρόπο: ’Αυτό είναι μορφή, αυτό είναι αίσθηση, αυτό είναι αντίληψη, αυτό είναι σχηματισμός, αυτό είναι συνείδηση. Αυτά είναι τα πεδία των αισθήσεων. Αυτά είναι τα στοιχεία. Αυτό είναι το Πετράδι του Βούδα. Αυτό είναι το Πετράδι του Ντάρμα. Αυτό είναι το Πετράδι της Σάνγκα. Αυτό είναι το Όχημα των Ακροατών. Αυτό είναι το όχημα των Μοναχικών Βούδα. Αυτό είναι το ανυπέρβλητο όχημα. Αυτός είναι ο δρόμος των δέκα ενάρετων πράξεων. Αυτός είναι ο δρόμος των δέκα μη ενάρετων πράξεων. Αυτά είναι τα όντα των κολάσεων. Αυτά είναι τα πεδία των ζώων. Αυτά είναι τα πεδία των πεινασμένων φαντασμάτων. [F.265.a]Αυτοί είναι οι ημίθεοι. Αυτοί είναι οι θεοί. Αυτοί είναι οι θεοί που βιώνουν επιθυμία. Αυτοί είναι οι θεοί που βιώνουν τη μορφή. Αυτοί είναι οι θεοί που βιώνουν το άμορφο. Αυτό είναι το πεδίο της επιθυμίας. Αυτό είναι το άμορφο πεδίο. Αυτές είναι οι θετικές πράξεις του σώματος. Αυτές είναι οι θετικές πράξεις του λόγου. Αυτές είναι οι θετικές πράξεις του πνεύματος. Αυτή είναι η τελειότητα της γενναιοδωρίας. Αυτή είναι η τελειότητα της πειθαρχίας. Αυτή είναι η τελειότητα της υπομονής. Αυτή είναι η τελειότητα της επιμονής. Αυτή είναι η τελειότητα της συγκέντρωσης. Αυτή είναι η τελειότητα της γνώσης. Αυτή είναι η τελειότητα των επιδέξιων μέσων. Αυτή είναι η τελειότητα των ευχών. Αυτή είναι η τελειότητα της δύναμης. Αυτή είναι η τελειότητα της σοφίας. Αυτά είναι τα δέκα επίπεδα, οι δέκα δυνάμεις, οι δέκα δυνάμεις των Μποντισάτβα, οι δέκα δυνάμεις των Τατάγκατα, οι τέσσερις αφοβίες, οι τέσσερις αυθεντικές διακρίσεις, οι δέκα ικανότητες, οι δέκα δυνάμεις, οι δεκαοκτώ μοναδικές ποιότητες του Βούδα, η παντογνωστική σοφία που είναι κοσμημένη με την υπέρτατη ιδιότητα, η Φώτιση του Βούδα, το ως είναι, το όριο της πραγματικότητας, η κενότητα, η απουσία χαρακτηριστικών, η απουσία ευχών, το μη σύνθετο, όλα τα σύνθετα και μη σύνθετα φαινόμενα, η σαμσάρα και η νιρβάνα, ο λόγος και τα αντικείμενα του λόγου, η συνείδηση και τα αντικείμενα της συνείδησης.’

«Έτσι, καθώς οι συμβάσεις προσδιορίζονται και συνδέονται, εφαρμόζονται οι σχετικές συμβάσεις του κόσμου. Στο τελικό επίπεδο όμως, όλες οι εμπειρίες είναι μη υπαρκτές. Γιατί; Στο τελικό επίπεδο, παιδιά ευγενούς οικογενείας, όλα τα φαινόμενα είναι αγέννητα, δεν εμφανίζονται και δεν έχουν καμία ουσία.»

Οι Μποντισάτβα έμειναν έκθαμβοι. Σηκώθηκαν από τη θέση τους και πρόσφεραν μια μοναδική και εκτενή τελετή στον Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο και Τέλειο [F.265.b] Βούδα Σακυαμούνι. Βάζοντας το κεφάλι τους στα πόδια του Ευλογημένου είπαν, «Ευλογημένε, σε παρακαλούμε, εξέπεμψε τον ήχο σου- πέρα από σημείο αναφοράς-σε όλα τα όντα: τον βρυχηθμό του λιονταριού, τον ιδιαίτερα ανώτερο ήχο, τον ήχο του υπέρτατου ηγέτη, τον ήχο ενός μεγάλου όντος, τον ήχο της αυθεντίας, τον ήχο του ως είναι, τον ήχο πέρα από σημεία αναφοράς, τον ήχο του τελικού επιπέδου.»

Εκείνοι οι Μποντισάτβα, έκαναν με χαρά και ευχαρίστηση, πολλές εκατοντάδες χιλιάδες περιφορές στον  Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο και Τέλειο Βούδα Σακυαμούνι, πριν τελικώς αφήσουν τον Ευλογημένο. Πηγαίνοντας προς τις δέκα κατευθύνσεις, φόρεσαν τη πανοπλία της επιμονής, χωρίς να έχουν πανοπλία, πέρα από σημεία αναφοράς. Έτσι, δίδαξαν χωρίς να διδάσκουν αυτή τη διδασκαλία του Ντάρμα, που υπάρχει και στις δύο αλήθειες, την τελική και την σχετική. Δίδαξαν αυτή τη βινάγια του Ντάρμα για να δαμάσουν όλα τα όντα, και χωρίς να τα εδραιώνουν, εδραίωσαν εκείνα τα όντα στη διδασκαλία. 

Ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα, δεν σηκώθηκε αλλά παράμεινε στη θέση του, μένοντας σε ισορροπία στην απορρόφηση. Μέσω της απορρόφησής του, από το εξόγκωμα της κεφαλής του έλαμψε ένα φως που ονομάζεται εξάλειψη των σημείων αναφοράς και της άγνοιας όλων των όντων. Όταν εμφανίστηκε το φως, φώτισε όλα τα άπειρα βουδικά πεδία στους κόσμους των δέκα κατευθύνσεων. Οι ακτίνες του φωτός, έκαναν τον Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο και Τέλειο Βούδα Σακυαμούνι να διδάξει το Ντάρμα, κι έτσι ακούστηκε, χωρίς να ακουστεί, η διδασκαλία πάνω στη σχετική και τελική αλήθεια.

Με σκοπό να τιμήσει όλους τους Βούδες και τους Μποντισάτβα, τα μεγάλα όντα, σε όλους τους άπειρους και αμέτρητους κόσμους των δέκα κατευθύνσεων, το φως έφτιαξε σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκά αρωματικά βότανα, σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκά θυμιάματα, [F.266.a] σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκές γιρλάντες, σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκές αλοιφές, σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκές πούδρες, σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκά ενδύματα, σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκές ομπρέλες, σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκά εμβλήματα,  σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκές σημαίες, σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκά νικηφόρα λάβαρα, σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκούς θόλους. Υπήρχαν σύννεφα που έριξαν βροχή από θεϊκά λουλούδια, αρωματικά βότανα, θυμιάματα, γιρλάντες, αλοιφές, πούδρες, ενδύματα, ομπρέλες, εμβλήματα, σημαίες, νικητήρια λάβαρα και θόλους. Έτσι έπεσε από τα σύννεφα βροχή από

θεϊκά λουλούδια, αρωματικά βότανα, θυμιάματα, γιρλάντες, αλοιφές, πούδρες, ενδύματα, ομπρέλες, εμβλήματα, σημαίες, νικητήρια λάβαρα και θόλους, από την καλύτερη ποιότητα που δημιούργησαν όλα τα είδη της ανυπέρβλητης ευφορίας.

Τώρα ο Μαντζούσρι βγήκε από την απορρόφησή του. Και πέρα από σημεία αναφοράς, έκανε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες περιφορές γύρω από τον Ευλογημένο, Τατάγκατα, Άξιο και Τέλειο Βούδα Σακυαμούνι, πριν αναχωρήσει από αυτό το πεδίο Σάχη.     

Ο Ευλογημένος είπε τότε στον Ανάντα, « Ανάντα, εσύ θα πρέπει να διατηρήσεις και να διαδώσεις αυτή τη διδασκαλία του Ντάρμα, που είναι η πηγή όλων των Βούδα και των Μποντισάτβα.»

Ο Σεβάσμιος Ανάντα απάντησε στον Ευλογημένο, «Ευλογημένε, μπορώ να διατηρήσω αυτή τη διδασκαλία αλλά δεν θα μπορέσω να την διδάξω. Ο λόγος είναι Ευλογημένε πως τελικά υπάρχουν τόσα πολλά όντα με προσκόλληση σε σημεία αναφοράς. Έχουν προσκόλληση και στην ύλη, έχουν προσκόλληση στην ουσία, κι έτσι είναι πολύ δύσκολο να τους ξεκολλήσεις από αυτό το λανθασμένο άρπαγμα.» [F.266.b]

Ο Ευλογημένος είπε στον Ανάντα, «Ανάντα, όλοι οι ευλογημένοι Βούδες του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος, έχουν ευλογήσει, χωρίς να την ευλογήσουν, αυτή τη διδασκαλία του Ντάρμα. Εσύ Ανάντα, χρειάζεται να δράσεις μόνο ως απλή συνθήκη.»

Ο Σεβάσμιος Ανάντα τον ρώτησε, «Ευλογημένε, τι συμβαίνει όταν ένας γιος ή μια κόρη ευγενούς οικογενείας ακούσει έστω και λίγο από αυτή τη διδασκαλία;»

Ο Ευλογημένος απάντησε, «Βάση αυτής της διδασκαλίας του Ντάρμα Ανάντα, ο Τατάγκατα διδάσκει αυθεντικά, δείχνει την πραγματικότητα, δείχνει την απουσία σημείων αναφοράς, δείχνει το τελικό και διδάσκει χωρίς να διδάσκει. Αυτή η διδασκαλία είναι ασύλληπτη και απροσμέτρητη. Όποιος ακούσει, χωρίς να ακούει, έστω και λίγο από αυτή τη διδασκαλία Ανάντα, ακόμα και μια μικρή συλλαβή, θα έρθει σε επαφή με όλες τις ασύλληπτες και απροσμέτρητες διδασκαλίες του Βούδα.»

Μετά ο Σεβάσμιος Ανάντα ρώτησε τον Ευλογημένο, «Ευλογημένε, ποιο είναι το όνομα αυτής της διδασκαλίας; Πώς να την αντιληφθεί κανείς;»

Ο Ευλογημένος είπε, «Ανάντα, τη διδασκαλία αυτή θα πρέπει να την γνωρίζεις ως Διδασκαλία για την Σχετική και την Τελική Αλήθεια.»

Αφού μίλησε ο Ευλογημένος, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα, οι μεγάλοι Ακροατές, ο σεβάσμιος Ανάντα και ολόκληρη η ακολουθία, καθώς και ο κόσμος με όλους τους θεούς, τους ημιθέους, τους ανθρώπους και τους γκαντάρβα, αγαλλίασαν και επαίνεσαν τις διδασκαλίες του Ευλογημένου. 

Έτσι ολοκληρώνεται η Σούτρα του Ευγενούς Μεγάλου Οχήματος, Διδασκαλία για την Σχετική και την Τελική Αλήθεια. 

Μεταφράστηκε, διορθώθηκε και οριστικοποιήθηκε από τους Ινδούς λόγιους Σακυαπράμπα και Τζιναμίτρα, μαζί με τον συντάκτη-μεταφραστή Bhande Dharmatāśīla και άλλους. 

  Bibliography

Tibetan Texts

phags pa kun rdzob dang don dam pai bden pa bstan pa zhes bya ba theg pa chen poi mdo

ryasaṃvṛtiparamārthasatyanirdeśanāmamahāyānasūtra).

Toh 179, Degé Kangyur, vol. 60 (mdo sde, ma), folios 244b–266b.

phags pa kun rdzob dang don dam pai bden pa bstan pa zhes bya ba theg pa chen poi mdo. bka’ ’gyur (dpe bsdur ma) [Comparative Edition of the Kangyur], krung goi bod rig pa zhibjug ste gnas kyi bkabstan dpe sdur khang (The Tibetan Tripitaka Collation Bureau of the China Tibetology Research Center). 108 volumes. Beijing: krung go’i bod rig pa dpe skrun khang (China Tibetology Publishing House), 2006–9, vol. 60, pp. 653–707.

Secondary Literature

Vose, Kevin A. Resurrecting Candrakīrti: Disputes in theTibetan Creation of Prāsaṅgika. Boston: Wisdom Publications, 2009.

    




[1] Είναι ενδιαφέρον πως έχει διασωθεί μια μικρή παράγραφος στα σανσκριτικά, στο κείμενο Madhyamakāvatārabhāṣya του Τσαντρακίρτι και στο  Bodhicaryāvatārapañjikā του Πρατζνακαραμάτι.
[2] campaka-είδος μανόλιας, varsika
[3] Θιβ. rnam par shigs
[4] The Tibetan does not include the word no in connection with the disturbing emotions. Given the context, however, this appears to be a scribal error.
[5] Το κείμενο περιέχει κι άλλο ένα είδος πέτρας (Tib. a mra gar ba) που δεν μπορέσαμε να ταυτοποιήσουμε.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου